Tarihten Anekdotlar: 882 ) BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI ALMANYA

Almanya her ne kadar bilimin yuvası, uygar insanların ülkesi olsa da, Birinci Dünya Savaşı'nın ardından Dr. Johannes Bell'in derin bir nefes alıp titrek ellerle imzaladığı Versay Antlaşması (üstte), 10 Ocak 1920'de en acımasız haliyle yürürlüğe girmiş ve ülkeyi perişan etmişti..
Almanya'nın elindeki devletler tek tek alınmıştı. Togo ile Kamerun, İngiliz-Fransız mandasına ; Tanganika, İngiltere mandasına ; Güney-Batı Almanya Afrika'sı, Güney Afrika Birliği'ne ; Marina, Marshall ve Caroline Adaları ile Çin'deki Kiaochow, Japonya'ya ; Ruanda-Urundi, Belçika mandasına ; Yeni Gine'nin Almanya'ya ait olan yarısı ve Solomon Adaları ise Avustralya mandasına bırakılmıştı. Alsace-Lorraine bölgesi Fransa'ya ; Eupen, Malbedy ve Monschau'nun bir bölümü Belçika'ya ; Memel, yeni kurulan Litvanya'ya ; Doğu Silezya ve Batı Prusya'nın bir bölümü Polonya'ya ; Yukarı Silezya'nın bir parçası Çekoslovakya'ya bırakılıyordu. Danzig ise serbest şehir olarak Milletler Cemiyeti'nin himayesine terk ediliyordu. Almanya'nın Çin üzerindeki hakları ve Büyük Okyanus'taki adaları da Japonya'ya devredildi (altta) ..

Gelelim savaş tazminatına.. Wilson İlkeleri'ne güvenip de yenilen ülkelerden savaş tazminatı alınmayacağını zanneden Almanya, bir anda hayatının en büyük çelmelerinden birisini yiyerek hayal bile edemeyeceği bir savaş tazminatına çarptırıldı. İtilaf Devletleri ne Wilson'ı ne de ilkelerini dinlemişler, Almanya'yı altından kalkması mümkün olmayan bir borçla sorumlu tutmuşlardı.
İtilaf Devletleri, Almanya'ya, "Siz hele baştan 20 milyar Altın Mark ödeyin, biz de bunu ilk taksit olarak kabul edelim. Mayıs 1921'de savaş tazminatları ile ilgili bir komisyon kuracağız, orada toplam borcunuza karar veririz," demişlerdi..
Halbuki kendileri de çok iyi biliyordu ki, Almanya'nın bırakın 20 milyarı, 5 milyar Altın Markı bile ödeyecek ekonomisi yoktu.
Zaman sefalet ve yoksullukla geçerken, 5 Mayıs 1921 geldi çattı. "Londra Ödeme Planlaması Komisyonu"nu kuran İtilaf Devletleri, Almanya'ya toplamda 132 milyar Altın Mark borç çıkardılar ! Bir yandan da "Borcunuzu ödemezseniz Versay Antlaşması geçersiz kalacak, topraklarınızdaki işgal devam edecek," diyorlardı. Özellikle Fransa, gözlerini geride kalan Alman topraklarına dikmiş, daha da fazlasını alabilmek için, "Taksiti ödemezseniz, biz de toprak olarak alırız," diyordu..

Almanya, savaş tazminatının ilk taksitlerini ödeyebilmek için çözümü, karşılığı olmayan paraları basıp bu paralarla altın almakta buldu. Yani düştüğü denizde boğulmak yerine, yılana sarılmayı tercih etti. Karşılığı olmayan paraları basmak, savaş tazminatını ödeyebilmek için ülke ekonomisini feda etmek anlamına geliyordu. Öngörülmeyen bu tehlike Almanya'ya dünya tarihinde eşi benzeri nadir görülen bir enflasyon yaşatacaktı..
1922 yazında Mark'ın değeri öylesine düşmüştü ki, 400 mark ancak 1 dolar edebiliyordu. Ocak 1923'de işler daha da kötüleşti ve mark-dolar paritesi 7000'e 1'e düştü.
1923 gerçekten berbat bir yıldı. Temmuz 1923'de parite 16000'e 1'e düştü, Ağustos'ta ise 1 milyona 1'e !.. En nihayetinde, 23 Kasım 1923'de 4,2 trilyon mark ancak 1 dolar ediyordu.. Ekonomi resmen çökmüştü..
Çocuklar sokaklarda balya balya Alman marklarıyla oyun oynar hale gelmişlerdi. Çünkü artık bir çanta dolusu mark ile bir ekmek bile alınamıyordu. Cüzdanların yerini artık el arabaları almıştı. Orta sınıf çökmüş, halk perişan olmuştu..
Bu durumdan en çok faydalananlar ise Almanya'daki yabancılardı. Cebinde 1 doları olan bir yabancı Almanya'yı baştan sona gezebiliyor, yiyip içebiliyor ve bundan pişmanlık da duymadan, "Bu, Tanrı'nın bize bir lütfu," deyip Alman halkını ezip geçiyorlardı.. (üstte)

Bu gidişat Kasım 1923'e kadar böyle devam etti..
15 Kasım 1923'de hükümet, Mark'ın yerine yeni bir kur olan Rentenmark'ı yürürlüğe soktu (altta) ve 16 Kasım'da da bunu halka tanıttı.
Yeni Rentenmark 1 trilyon eski mark ediyordu. Yani kısacası, Mark'tan 12 sıfır atmış oldular..
Rentenmark piyasaya girdiğinde 1 ABD Doları, 4.2 Rentenmark ediyordu. 23 Kasım'dan sonra yapılan ekonomik düzenlemelerle Rentenmark'ın ABD Dolar'ı karşısındaki değeri sabitlendi ve sonunda inanılması güç bir şekilde enflasyon durduruldu. Yıllarca sabahtan akşama ürün fiyatlarının değişmesine, her üç günde bir fiyatların iki katına çıkmasına alışan Alman halkı ise bu mucizeye halen inanamıyordu..

rentenmark symbol ile ilgili görsel sonucu

Tüm bunların yanında, bu sefil koşullarda bile önemini kaybetmeyen, hatta sürekli üzerine koydukları bir değer vardı : Bilim..

Almanya, ekonomik anlamda çökmek üzereyken bile hâlâ bilimin ve teknolojinin ana merkeziydi. Bünyesinde bulundurduğu çeşitli mezheplerden ve ırklardan insanlarla eğitimin öncülüğünde bilimsel çalışmalara devam ediyordu. Öyle bir bilim ve teknoloji altyapısı vardı ki bıraksalar birkaç yıl içerisinde yeniden sanayi devi olur, Avrupa'ya yeniden kök söktürürdü.
Bunu çok iyi bilen İtilaf Devletleri de Versay Antlaşması'na, silah üretimi kısıtlamalarını belirleyen ve yüklü savaş tazminatı talep eden maddeleri bu nedenle koymuşlardı. Başını kumdan çıkaramayacak bir Almanya idi istedikleri. Çünkü eğer Almanya başını kumdan çıkarırsa, kumun altında yatan kökü şahlanır ve tüm Avrupa'yı ezip geçerdi. Bu nedenle de, ne 1921'de Nobel Ödülü almış olan Albert Einstein, ne 1918 yılında Nobel Ödülü almış olan Max Planck, ne de dönemin diğer en nitelikli bilim insanları Almanya'yı asla terk etmemişti. Dünya bir bilim ülkesi olsaydı başkenti Berlin olurdu..