879 ) URFA'NIN NOEL AĞACI !..
Bugün Türkiye'de birçok kişi ışıklandırılan ve altına hediyeler bırakılan yılbaşı ağaçlarını Hristiyanlara ve Noel'e özgü bir gelenek zanneder. Oysa durum böyle değil. Hatta, tam tersine, dikilen bir ağacı süslemek ve hediyeler bırakmak İncil'de dahi inançlı Hristiyanlardan talep edilen bir davranış olmamıştır. İncil'de bırakın Noel ağacını, Noel'den bile söz edilmemiştir. Hatta, Eski Ahit'in Yasa Kitabı bölümünde (Deuteronomy 16 : 21) bu tür adetler bir pagan inanışı oldukları gerekçesiyle hor görülmüş ve "Tanrınız RAB için yapacağınız sunağın yanına Tanrıça Aşera'yı simgeleyen ağaç sütun dikmeyeceksiniz," şeklinde yasaklamalar getirilmişti. Çünkü kutsal ağaç ritüeli çok eski bir pagan âdeti idi. Pagan inançlara bir son vermek isteyen Hristiyanlık, bu tür yasaklamalarla paganların kutsal ağaçlardan yeniden doğacağına inandıkları idolleri ve "tanrıları" engellemeyi amaçlıyorlardı..
Âdetin kökeni, Nuh Peygamber'in torununun oğlu olduğu düşünülen ve Mezopotamya'nın zalim hükümdarlarından biri olduğuna inanılan Nemrut'a dayanır. Nemrut'tan Hristiyanların da kabul ettiği, Yahudilik dininin kutsal kitabı Eski Ahit'te de bahsedilir. Bu arada Nemrut'un, hükümdarın gerçek adı olmadığını, bölgedeki krallara verilen unvan olduğunu belirtelim. Kaynakların birinde bu hükümdarın adı I. Sargon olarak geçer..
Babil Kulesi'ni de inşa ettiğine inanılan Nemrut, bütün tek tanrılı dinlerin kurucusu olduğu söylenen Hz. İbrahim'i kendisine meydan okuduğu gerekçesiyle ibret-i âlem olsun diye Urfa'da ateşe atıp yakmaya kalkan hükümdarın ta kendisidir. Hristiyan yazarlar, Urfa şehrini erken dönemlerden itibaren Nemrut ile ilişkilendirmişlerdir. Şehir İÖ 302'de I. Seleucos tarafından kurulsa da bu yazarlar kuruluş tarihlerini çok daha eskilere götürürler..
Hz. İbrahim'in mancınıkla ateşe fırlatıldıktan sonra bir mucize eseri yanmadığı ve kurtulduğu, ateşe verilen yerde de serin bir su kaynağının belirdiği (Balıklı Göl) rivayet edilir.
İbrahim'in şehri terk edip önce Harran'a, oradan da Kenan diyarına hicret etmesine izin veren Nemrut, Ortadoğu'nun pek çok uygarlığında benzerine rastlanan bir inanışa göre, hükümdarlığının ilerleyen yıllarında burnundan beynine kaçıp kendisine kan kusturan bir sivrisineğin gadrine uğrar ve hayatını kaybeder. Yaşamında sert bir hükümdar, bir kahraman olan Nemrut artık yoktur. Eşi -ve kimi kaynaklara göre annesi- Semiramis (Asur dünyasında İştar, yani Easter, yani Paskalya !) Nemrut'un yokluğunda iktidarını sorunsuz bir şekilde sürdürebilmek için onu bir tanrı mertebesine yükseltecek bir söylenti çıkartır. Cansız bir ağaç kütüğünün yemyeşil bir ağaca dönüştüğüne tanıklık ettiğini anlatan Semiramis, bunun da Nemrut'un yeniden hayata gelişine işaret ettiğini ileri sürer.. Böylece Nemrut, Babil halkı arasında "Tanrı'nın kutsal oğlu" olarak ya da "güneş tanrısının oğlu" olarak anılır. Semiramis'e de "tanrının annesi" şeklinde bir rol, bir unvan düşer..
Yüksekçe tepelerde, şifalı bir suyun bulunduğu bir pınarın yakınlarına bir mabet inşa edilir. Bu mabetteki sunağın yanı başına da söz konusu ölümsüzlük mitini simgeleyen, hiçbir mevsim yapraklarını dökmeyen, her dem yeşil ağaçlar dikilir. Bu ağaçların kutsal olduğuna inanan halk da her yıl onun doğum gününde (25 Aralık), yani yeniden dünyaya geldiğine inandıkları günde yapraklarını hiç dökmeyen bu kutsal ağacın altına hediyeler bırakır. Hükümdarlarının dünyaya dönüşünü müjdelemek için de ağaçlara kandiller asılır..
Aslında bu söylence, astrolojik olaylarla da uyumludur. Zira, Nemrut'un yeniden dünyaya döndüğü gün, eski takvimde güneşin yeniden dünyaya döndüğü "Kış Gündönümü"ne, yani güneş ışınlarının artık Oğlak Dönencesi'ne dik geldiği ve günlerin yeniden uzamaya başladığı döneme rastlar. Bu gündönümü için 25-26 Aralık'ta yapılan festivaller, gökyüzündeki güneş olarak görülen Nemrut'un yeniden doğuşu onuruna düzenlenen şölenle birleşir..
İşte, "Noel Ağacı" denilen geleneğin tarihsel kökleri pek çok kaynakta bu şekilde ifade ediliyor. Ancak bölgeden bölgeye bazı farklılıklar yok değil. Örneğin Mezopotamya'da köknar, Anadolu'nun kimi yerlerinde servi olan kutsal ağaçların yerini Mısır'da palmiyeler, Kuzey Avrupa'da çam alıyor. Değişiklik sadece ağaçlara mahsus da değil. Nemrut'un yerini Mısır'da Osiris (altta solda) alıyor. Osiris, İsis ve Horus'tan oluşan kutsal aile kültü farklı coğrafyalarda farklı dönemlerde farklı isimlerle yaşatılıyor. Helen dünyasının Nemrut'u Adonis oluyor, Semiramis'i ise Venüs. Hint dünyasında ise karşımıza İsawara ile İsi (altta sağda) çıkıyor..
Bu özel etkinlik, Roma döneminde "Saturnalia" (altta) adıyla güneşin yeniden yeryüzüne döneceği tarihte kutlanan erkil bir bereket festivaline dönüşüyor. Daha sonra tek tanrılı dinlere miras kalıyor. Kilise, Hristiyanlığın pagan coğrafyalarda daha kolay benimsenmesi için ona ait pek çok ritüel ve günü bir miktar değiştirerek kendisine alıyor. Güneş Tanrısı, ya da Güneşin Oğlu, kimi kaynaklara göre, zamanla arkasında bir hale ile resmedilen Hz. İsa oluveriyor. Nemrut'un annesi ve eşi olan Semiramis'e gelince.. Fenikelilerin Aşhera, Yahudilerin Astoroth, Romalıların Astarte dediği, Asurluların İştar adını verdiği Babilli tanrıça Semiramis'in payına da, adından anlaşılabileceği gibi, güneş ile yeryüzünün her bahar yeniden buluştuğu dişil bir bayram olan "Easter / Paskalya" düşüyor !..
AKDOĞAN ÖZKAN'IN "GAFİLLİKLER KİTABI" ADLI KİTABINDAN ALINTIDIR.
O DA, ALEXANDER HISLOP'UN 1862'DE LONDRA'DA BASILAN "THE TWO BABYLONS ; OR THE PAPAL WORSHIP OF NIMROD AND HİS WIFE" ADLI KİTABINDAN ALINTILAMIŞ..
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hürriyet
KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder