1980'li yılların başlarında Moskova, Afganistan'ı işgalinin sarsıntısını yaşamaya başlamıştı..
Leonid Brejnev (üstte sağda) tarafından yapılan Afgan hamlesi, ABD ve müttefiklerinin İslamcı direnişçilere silah, para ve eğitim vermeye başlamasıyla kâbusa dönüşüyor, bu da Komünist Parti yönetiminde iç gerilimin artmasına neden oluyordu..
İşte bu atmosfer içinde Brejnev Azerbaycan seyahatine çıkmaya karar verdi..
Bu aslında Haydar Aliyev'in (üstte solda) uzun süredir lobi çalışması yaptığı bir geziydi ; Devlet Başkanı Ermenistan'a değil, daha önce ziyaret etmiş olduğu halde yine Azerbaycan'a gelmeliydi.. Ama karar öyle bir zamanda çıkmıştı ki, Moskova kaynıyordu..
Moskova uçağı 24 Eylül 1982 günü Baku'ya indiğinde (üstte) daha vahim bir tablo ortaya çıktı : Brejnev'in sağlık durumu hayli bozulmuş, adeta canlı cenazeye dönmüştü..
Aliyev'in eşi Zarife Hanım, göz doktoruydu, tıp insanıydı. Brejnev'in uçaktan inişini görürü görmez Haydar Bey'in kulağına "Bir an önce kurtul bundan geri gönder" dedi, "burada ölmesin.."
Aliyev'in başından aşağıya kaynar sular dökülmüştü..
Gezi aslında bir hafta olarak planlanmıştı ama Aliyev onu on güne yaymayı, böylece Moskova'daki gücünü artırmayı düşünüyordu ; Brejnev'i hemen geri göndermesi söz konusu değildi.. Ancak Brejnev Baku'da ölecek olursa, bunu ne 80'i geçmiş yaşıyla ne de had safhada bozuk sağlık durumuyla açıklayabilirdi Aliyev.. KGB'nin başındaki (daha sonra devlet başkanı olacak olan) Yuri Andropov onun hamisiydi ama Müslüman bir cumhuriyetten gelip en tepeye tırmandığı için Moskova'da düşmanı çoktu. Yani Kremlin'in entrikalarla örülü dünyasında bu ölümden doğrudan sorumlu tutulacak, belki halk düşmanı ilan edilip en ağır şekilde cezalandırılacaktı..
Aliyev, Brejnev'in giderek bozulan sağlığını da bahane ederek, kısalta kısalta yarıya indirebilmişti seyahati. Her geçen gün aleyhineydi..
Nihayet dönüş günü geldi çattı. Brejnev ve eşini Baku Havalimanı'nda uçağa bindirdiler, el salladılar ; uçak kalktı, ama Aliyev ailesi eve dönmedi, havaalanında kaldı..
Brejnev'in uçağı kalkış yaptığı sırada bir başka uçak pistin başına çıkmış, motorları çalışır vaziyette beklemeye başlamıştı. Bu, Aliyev ailesini Türkiye'ye kaçırmak üzere yol hazırlıklarını yapmış bir askeri uçaktı.
Aliyevler için bekleyişi bitmek bilmeyen bir Baku-Moskova yolculuğu olmuştu Brejnev'inki. Çünkü Devlet Başkanı ola ki dönüş yolunda hayatını kaybederse yine bütün parmaklar Aliyev'in üzerine çevrilecek, Brejnev'e suikast düzenlemekle suçlanacaktı..
Aliyev 2005 yılında yayımlanan ve sıkı bir denetimden geçen anılarında dahi Brejnev'in sağlık durumu nedeniyle yaşadığı gerilimi şöyle anlatacaktı :
"Dört günlük bu yoğun program, değil yaşlı ve hasta halde, etrafında neler olup bittiğini zorlukla algılayan Genel Sekreter için, daha genç bir adam için dahi ağır bir yük olabilirdi.."
Nihayet Abit Şerifov'un Moskova Havaalanı'na yerleştirdiği bir adamından "Salimen indiler" haberi geldi. Bu haberle rahatladılar ama eve dönmediler, havalimanında beklemeye devam ettiler. İkinci haber, Brejnevlerin Moskova'daki başkanlık konutuna girdiğini söylüyordu ; artık sorumluluk Azerilerden çıkmıştı.
"Bir oh çektik," dedi Aliyev. "Evimize öyle döndük. Yoksa Türkiye'ye gidiyorduk..."
Yıllarca Sovyet gizli servisi KGB adına çalışmış, casusluk amacıyla Trabzon'a, Erzurum'a, başka kim bilir nerelere gizlice girip çıkmış, Sovyetler'in en üst yönetim organı olan 12 kişilik Politbüro'da görev almış Aliyev, Brejnev'in eceliyle ölmesi halinde cinayet komplosuyla suçlanacağı endişesiyle çareyi Türkiye'ye sığınma planı yapmakta bulmuştu. Bize o gece, 29 Eylül 1998'de Baku'daki başkanlık sarayında verilen yemekte anlatıyordu bunları..
Brejnev'e ne mi oldu ? Baku gerçekten de Moskova dışına son ziyaretiydi. Döndükten bir süre sonra rahatsızlığı arttı, 7 Kasım'dan sonra hiçbir toplantıda görülmedi, 12 Kasım'da ölümü ve yerine KGB Başkanı Yuri Andropov'un (aşağıda solda) geçtiği ilan edildi..
Haydar Aliyev eşi Zarife Hanım'ın uyarısını ciddiye almamış olsa, Brejnev'in kırılgan sağlığının yoğun Baku programında çökmesi de mümkündü. Brejnev'in Moskova'da kendi doktorlarının kontrolünde ölmesiyle Baku ziyareti sırasında ölmesi arasında dağlar kadar fark vardı ; tarihin başka türlü akmasına neden olacak kadar büyük bir fark...
MURAT YETKİN'İN "MERAKLISI İÇİN ENTRİKALAR KİTABI" ADLI KİTABINDAN DERLENMİŞ BİR YAZIDIR..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder