İngiltere'nin Dikelya ve Ağrotur üsleri sadece istihbarat bakımından değil, nükleer bomba üssü olması bakımından da stratejik öneme sahipti. Londra, Ada'da zayıf durumda olan Türklerin, İngilizlerin Kıbrıs'tan ayrılmasını istemeyecekleri varsayımıyla, Atina'nın karşısına Ankara'yı çıkarmak, böylece kendi üzerindeki siyasi baskıyı azaltmak istiyordu. 29 Ağustos 1955'de Londra'da toplanan konferansta tam tahmin ettikleri gibi Yunanistan'ın Kıbrıs'ta plebisit talebi, Türkiye'nin itirazıyla savuşturulmuştu. İngiliz planı işliyordu ama Menderes hükümetinin Kıbrıs 'ı milli dava olarak öne çıkarması nedeniyle sokaklar ayaktaydı. Kıbrıs Türktür Derneği, "Kıbrıs Türk'tür, Türk kalacaktır", "Ya Taksim, ya Ölüm" sloganlarının atıldığı mitingler düzenliyor, Türk toplumu lideri Fazıl Küçük'ün genç yardımcısı Rauf Denktaş Ankara ve İstanbul'daki mitinglerde, toplantılarda ateşli konuşmalar yapıyordu. Keza Kıbrıslı Türkler 4 Eylül'de Londra'da beş bin kişilik bir gösteri yapmış, konferans 6 Eylül'e ertelenmişti. 5 Eylül günü Kıbrıs Türktür Cemiyeti (KTC) kongre toplayarak eylemliliği yükseltme kararı almıştı. "Hürriyet" gazetesi 6 Eylül sabahı "Kıbrıs'ta tedhiş için Yunanlılara ihtar" manşetiyle çıkmıştı..
Yaygın bilgi, olayların "İstanbul Ekspres" gazetesinin yıldırım baskıyla attığı, Atatürk'ün Selanik'te doğduğu evin bombalandığı manşetiyle tetiklendiğidir. Gazeteci Altan Öymen ise haberin ilk olarak Anadolu Ajansı tarafından Atina kaynaklı olarak verildiğini ve devlet radyosu TRT tarafından öğle bülteninde duyurulduğunu yazacaktı. Öymen, o dönem "İstanbul Ekspres"in yazı işlerinde çalışan Gökşin Sipahioğlu'nun haberi radyodan öğrenip gazeteye ek baskı yaptırdığı ifadesine de yer verecekti. Yirmi bin tirajlı "İstanbul Ekspres" gazetesi o gün 290 bin basılmış ve Kıbrıs Türktür Cemiyeti tarafından bütün İstanbul'a dağıtılmıştı. Haberin duyulmasıyla bir anda ortaya çıkan, çoğu şoförler ve tekstil işçileri sendikaları üyesi olan, bir kısmının şehir dışından getirildiği sonradan anlaşılan gruplar İstiklâl Caddesi'nden başlayarak azınlıkların, özellikle de Rum azınlığın işyerlerini, evlerini yakıp yıkmaya, yağmalamaya başlamıştı..
İki gün saldırılarda otuz civarında insan öldürüldü, tecavüzler yaşandı. Resmi kayıtlara göre 4214 ev, 1004 işyeri, 73 kilise, 26 okul, 2 manastır ve " sinagog tahrip edildi. Türkiye'de 1927 sayımında 120 bini bulan ve 1955'de zaten (1946 Varlık Vergisi'nin de etkisiyle) 65 bine düşmüş olan Rum nüfus, 1960'da göçler nedeniyle 49 bine düşecekti. (1974 Kıbrıs Harekâtı sonrası göç hızlandı. Dışişleri Bakanlığı tahminlerine göre 2008'de Rum nüfus 3-4 bin kadardı.) Menderes hükümeti 6-7 Eylül olayları gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etti. Önce suç solculara atıldı. Aziz Nesin, Yaşar Kemal, Kemal Tahir, Asım Bezirci, Müeyyet Boratav gibi yazı ve düşünce insanları tutuklandı. 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından intihar ettiği söylenecek olan İçişleri Bakanı Namık Gedik 10 Eylül'de istifa etti ama daha sonra yeniden kabineye alındı..
Ancak kısa süre sonra Selanik'teki eve bomba yerleştiren kişinin Gümülcine (Komotini) doğumlu Batı Trakya Türk'ü Oktay Engin olduğu, onun da MİT'e çalıştığı öne sürüldü. Engin mahkemede bomba olayının azmettiricisi olarak hapis cezası alsa da Türkiye'ye kaçırıldı ve Menderes hükümetince vatandaşlık verildi, hukuk fakültesine devamı sağlandı. Menderes 27 Mayıs darbesiyle devrilip idam edilse de Engin'in yükselişi devam etti. O dönemin İçişleri Bakanı Orhan Öztrak tarafından Emniyet İstihbaratı'na alındı. 12 Mart 1971 muhtırasından 12 Eylül 1980 darbesi sürecine kadar Emniyet'in Siyasi İşler Genel Müdür Yardımcısı olarak çalıştı. Ardından Eskişehir ve Nevşehir valilikleri yaptı !..
6-7 Eylül faciası aktörlerinden Oktay Engin'in hükümetlerden bağımsız olarak devlet kademelerinde sürekli kollanıp yükseltildiği anlaşılıyordu. Altan Öymen, gazeteci Necati Zincirkıran'ın tanıklığına dayanarak 6 Eylül öğleden sonra olayları çıkartan kişinin Taksim'de iki ayaklı bir merdiven üzerine çıkarak ateşli bir konuşma yaptığını, sonra ortadan kaybolduğunu yazdı. Kendisi de Kıbrıs Türktür Cemiyeti üyelerinden olan Orhan Birgit, Taksim Sütiş duvarındaki Atatürk resmini eline alıp kışkırtıcı konuşmalar yaparak kitleyi galeyana getiren kişinin Hukuk Fakültesi öğrencisi Mürşit Yolgeçen olduğunu ve Yolgeçen'in uzun yılalr THY Hukuk Müşavirliğini yapıp "varlıklı bir hayat sürdükten sonra şaibeli şekilde öldürüldüğünü" yazdı.
"İstanbul Ekspres" gazetesi sahibi Mithat Perin 1957'deki ilk seçimlerde DP'den milletvekili yapıldı..
Yıllar sonra, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinden orgeneral rütbesiyle emekli olmasının ardından Sabri Yirmibeşoğlu, gazeteci Fatih Güllapoğlu'na "6-7 Eylül bir Özel Harp işiydi," diyecekti. "Ve muhteşem bir örgütlenmeydi. Amaca da ulaştı.."
6-7 Eylül olaylarının diplomatik sonucu, İngilizlerin istediği üzere Yunanistan'ın Kıbrıs'ta Enosis plebisitini masadan kaldırması oldu ; tabii bu, Türkiye'nin de işine geliyordu..
KAYNAKÇA :
MURAT YETKİN, "Meraklısı İçin ENTRİKALAR KİTABI" ; ECEVİT KILIÇ, "Özel Harp Dairesi" ; ORHAN BİRGİT, "Evvel Zaman İçinde" ; ALTAN ÖYMEN, "Öfkeli Yıllar" ; FATİH GÜLLAPOĞLU, "Tanksız Topsuz Harekât"
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder