Sayfalar

710 ) BAŞKALDIRAN KADINLAR !..



Aristoteles ne dediğini biliyordu : "Kadın deforme olmuş bir erkektir. Onda en temel unsur eksiktir : Ruh.."

Plastik sanatlar, "ruhsuz" varlıkların girmesi yasak olan krallıklardı !.. 
17. yüzyılda Bologna'da, 524 erkek ressama karşılık sadece bir kadın ressam vardı..
17. yüzyılda Paris Akademisi'nde, 435 erkek ressama karşılık hepsi de ressamların karıları ya da kızları olan 15 ressam kadın bulunuyordu..
19. yüzyılda, Suzanne Valadon (altta) adında "utanmaz" bir kadın, sirk akrobatı ve Toulouse-Lautrec'in modeli oldu. Havuçtan yapılmış korseler giyiyor ve stüdyosunu bir keçi ile paylaşıyordu. Onun, erkekleri çıplak çizmeye cüret eden ilk sanatçı olması hiç kimseyi şaşırtmadı. O, herhalde kaçığın tekiydi !..

   

Rotterdamlı Erasmus ne dediğini biliyordu : "Bir kadın her zaman bir kadındır, yani bir deli !.."

Ailesi onu "deli" ilan edip bir akıl hastanesine kapattı. Camille Claudel hayatının son otuz yılını tutsak olarak orada geçirdi. Bunun, onun iyiliği için olduğunu söylediler..
Buz gibi soğuk bir hapishane olan akıl hastanesinde resim yapmayı ve heykel yontmayı reddetti. Annesi ve kız kardeşi onu bir kere bile ziyaret etmediler. Sadece o da ara sıra, şair kardeşi Paul onu görmeye gelirdi..
"Günahkar" Camille ölünce hiç kimse ölüsünü almaya gelmedi. Camille'in yalnızca Auguste Rodin'in terk edilmiş sevgilisi olmadığının anlaşılması için aradan yıllar geçmesi gerekti..
Ölümünden neredeyse yarım yüzyıl sonra eserleri yeniden doğdular, dünyayı dolaştılar ve insanları şaşırttılar : Dans eden bronz, ağlayan mermer, seven taş.. Tokyo'da körler heykellerine dokunmak için izin istediler, ve dokunabildiler. Heykellerin nefes aldığını söylediler !.. (altta)

      

1847 yılında yayımlanan üç roman İngiliz okurlarını derinden etkiledi. Ellis Bell'in "Uğultulu Tepeler" adlı romanı tutkulu bir aşk ve intikam romanıdır. Acton Bell'in "Agnes Grey" adlı romanı aile kurumunun iki yüzlülüğünü gözler önüne serer. Currer Bell'in "Jane Eyre" adlı romanı ise, bağımsız bir kadının cesaretini göklere çıkarır..
O yıllar, bu yazarların aslında kadın olduklarını hiç kimse bilmez. Bell erkek kardeşler, aslında Bronte kız kardeşlerdir !.. Emily, Anne ve Charlotte adındaki bu "kırılgan bakireler" yalnızlıklarını, Yorkshire bozkırlarındaki yitik bir köyde şiirler ve romanlar yazarak hafifletmektedirler. Edebiyatın erkek egemen hükümdarlığına izinsiz giren bu kız kardeşler, eleştirmenler cüretlerini affetsinler diye erkek maskesi takmışlardı. Ancak eleştirmenler onların "kaba, ham, terbiyesiz, vahşi, hayvani, ahlaksız" eserlerini yerden yere vurdular..
(altta)

   

18 yaşındayken öğretmenin kollarında kaçar. 20'sinde, ev işlerine karşı meşhur beceriksizliğine rağmen evlenir, ya da evlendirilir. 21'inde, kendi inisiyatifi ile matematik mantığı öğrenmeye koyulur. Bunlar bir hanımefendiye uygun işler olmasa da ailesi onun bu kaprisini kabullenir ; bu şekilde belki de aklı başına gelecek ve mahkum olduğu baba mirası delilikten kurtulacaktır..
25'inde, at yarışlarında para kazanmak için olasılık teorileri üzerine kurulu yanılmaz bir sistem icat eder, Ailesinin bütün mücevherlerini bahse yatırır. Hepsini kaybeder !..
27'sinde devrimci bir çalışma yayımlar. Kendi ismi ile imzalamaz, çünkü bir kadının bilimsel bir esere imza atması olacak şey midir ?!.. Bu eser onu tarihin ilk devrimcisi yapar : Tekstil işçilerine zamandan müthiş tasarruf kazandıran bir makineye komutlar yüklemek için yeni bir sistem geliştirmiştir. 
35'inde hastalanır. Doktorlar histeri teşhisi koyarlar. Aslında kanserdir..
1852'de, 36 yaşındayken ölür. Yüzünü hiç görmediği babası, şair Lord Byron da bu yaşta ölmüştü..
Bir buçuk asır sonra, ona duyulan saygıyı göstermek için, bilgisayar program dillerinden biri onun adıyla, "Ada" diye adlandırılır.. (altta)

 

Okumayı sayıları okuyarak öğrendi. Onu en çok eğlendiren, sayılarla oynamaktı ve geceleri rüyalarına Arşimed giriyordu !.. Babası yasaklıyordu : "Bunlar bir kadının uğraşacağı şeyler değil" diyordu. 
Fransız Devrimi Politeknik Okulu'nu kurduğunda Sophie Germain 18 yaşındaydı. Okula girmek istedi, kapıyı yüzüne kapadılar : "Bunlar bir kadının uğraşacağı şeyler değil.."
Kendi başına öğrendi, araştırdı, icat etti. Çalışmalarını postayla Profesör Lagrange'a gönderiyordu. Mektuplarını Mösyö Antoine-August Le Blanc olarak imzalıyor ve böylece ünlü hocanın şu şekilde yanıt vermesinden kurtuluyordu : "Bunlar bir kadının uğraşacağı şeyler değil.."
Profesör onun kadın olduğunu öğrendiğinde, bir matematikçiden bir matematikçiye olarak, on yıldan beri mektuplaşıyorlardı. O günden itibaren Sophie, Avrupa biliminin erkeklere ait Olimpos'una kabul edilen tek kadın oldu. Önce matematik alanında teoremleri derinleştirerek başladığı çalışmalarını daha sonra fizik alanında sürdürüp elastik yüzeyler konusunda devrim yarattı..
Onun bilim dünyasına yaptığı katkılar, diğer birçok şeyin yanı sıra, bir asır sonra Eyfel Kulesi'nin yapılmasını da mümkün kıldı. Kulenin üzerinde değişik bilim adamlarının isimleri bulunuyor, ama onların arasında Sophie'ninki yok !..
1831 yılında hazırlanan ölüm raporunda bilimci olarak değil, rantiye olarak görünüyor : "Bunlar bir kadının uğraşacağı şeyler değil.." diye düşünmüş olmalı raporu yazan memur !.. (altta)

   

Bütün yaşamını cezaevleri cehennemine karşı canla başla mücadele ederek ve ev kılığına girmiş cezaevlerinde tutsak olan kadınların saygınlığı için çalışarak geçirdi..
Genelleyerek aklama alışkanlığına karşı o, ekmeğe ekmek, şaraba da şarap diyordu : "Suç herkesin olduğu zaman, aslında hiçkimsenindir.."  
Böylece bir sürü düşman kazandı.. Uzun vadede tartışmasız bir saygınlık kazanacak olsa da, ülkesinde bunu elde etmesi hiç de kolay olmadı. Ve sadece ülkesinde değil, aynı zamanda yaşadığı dönemde de..
Concepcion Arenal, 1840'larda Hukuk Fakültesi'ndeki derslere, göğüslerini çift korseyle gizleyip erkek kılığına girerek devam etmişti. 1850'lerde, uygunsuz saatlerde, uygunsuz konuların tartışıldığı Madrid toplantılarına katılabilmek için erkek kılığına girmeye devam ediyordu..  
Ve 1870'lerde, saygın bir İngiliz örgütü olan "Cezaevi Reformu için Howard Topluluğu" onu İspanya temsilcisi olarak atadı. Atama belgesi Sir Concepcion Arenal adına düzenlenmişti.. (altta)



Kırk yıl sonra bir başka Galiçyalı kadın, Emilia Pardo Bazan, bir İspanyol üniversitesindeki ilk kadın öğretim üyesi oldu. Hiçbir öğrenci onu dinlemeye layık bulmuyordu. Derslerini hep boş sınıflara veriyordu ...(altta)



EDUARDO GALEANO'nun "Aynalar, Neredeyse Bir Evrensel Tarih" adlı kitabından derlenmişl bir yazıdır..


Hiç yorum yok:

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK