Sayfalar

810 ) PASKALYA YUMURTASIYLA ÜN KAZANAN KUYUMCU !..

    

İngiltere, Almanya ve birkaç başka ülkede daha, çocuklar, Paskalya (Easter) sabahı yumurtaları bir tepeden aşağıya yuvarlıyor. Çocukların bu eğlencesinin kökeni de dinsel. Çünkü yumurta yuvarlamanın gerisinde, dirilen İsa'nın mezar taşlarının yuvarlanması inancı yatıyor. İngilizler bu inancı ve oyunu Yeni Dünya'ya, yani Amerika'ya da taşımışlar. Dördüncü ABD başkanının eşi Dolly Madison, 19. yüzyıl başlarında başkent Washington'da bir "yumurta yuvarlama" etkinliği düzenlemiş. Bayan Madison'a Eski Mısır'da piramitlere karşı yumurta yuvarlama adetinden söz edilmiş. O da çocukları yeni Capitol yapısının yokuşlu çayırında lop yumurta yuvarlamaya çağırmış (altta). Bu düzenleme İç Savaş yılları dışında her yıl yinelenerek gelenekselleşmiş. 1880 yılında, Başkanın eşi, Capitol çimenliği tahrip oluyor yakınmaları üzerine, çocukları Beyaz Saray'a çağırmış. O gün bugündür, savaş yılları dışında, Beyaz Saray'ın bahçesinde yuvarlanmış lop yumurtalar.. Gitgide gelişen ve genişleyen bu adet, şimdilerde, "Easter Monday / Kutsal Pazartesi" günü turistlerin de Beyaz Saray bahçesine alındığı, yılda bir kez olsun "Beyaz Ev"in bahçesini gezme olanağı buldukları bir gün olmuş..
Yumurtaları boyamakta kullanılan renklerin ve de çizgilerin özgün anlamları da var. Kırmızı, ateşi ve güneşi ; sarı, mutluluk ve gençliği ; mavi, sağlık ve canlılığı ; yeşil, tazelik ve verimliliği ; siyah, mutlakiyeti ve ebediyeti (sonsuzluğu) simgeliyormuş. Düz dik çizgiler, yaşam ; düz yatay çizgiler, ölüm ; çift düz çizgiler ve sarmal çizgiler sonsuzluk ; kıvrık çizgiler su ve arındırma ; çift sarmal çizgiler yaşam ile ölüm arasındaki sınır anlamına geliyormuş..



Paskalya yumurtasıyla ün kazanmış bir de kuyumcu var : Peter Carl Fabergé (en üstte), veya Rusya'da bilinen adıyla Karl Gustavovich Fabergé.. 1846 yılında Saint Petersburg'da, Fransız kökenli kuyumcu Gustav Fabergé ile eşi Danimarkalı bir ressamın kızı olan Charlotte Jungstedt'in oğlu olarak dünyaya gelmiş. 1860 yılında ailecek, St.Petersburg'daki "dükkân"ı güvendikleri ustalara emanet edip Almanya'da Dresden'e göçmüşler. Oğul 1872 yılında St.Petersburg'daki dükkana geri dönmüş. Augusta Julia Jacobs ile evlenmiş. Bu tarihten on yıl sonra, 1882'de işin başına geçmiş. Kendisinden 16 yaş küçük ama son derece yetenekli ve yaratıcı bir tasarımcı olan kardeşi Agathon da ağabeyi ile birlikte çalışmaya başlamış. İki kardeş 1882'de düzenlenen "Pan-Russian Sergisi"nde sergiledikleri işleriyle sansasyon yaratmışlar. Karl'a altın madalya ve St. Stanisias Madalyası verilmiş. Sergiledikleri parçalar arasında Hermitage Müzesinde bulunan 4. yüzyıldan kalma altın bir parçanın replika(orijinal bir eserin, dış görünüşü aynı olacak şekildeki kopyası) da varmış. Çar, replikanın aslından farklı olmadığını ve Hermitage'de aslıyla birlikte sergilenebileceğini söyleyince, Fabergé'lerin ünü patlamış ! Daha da önemlisi Çarın gözüne girmişler ; 1885 yılında "Çarın Kuyumcusu" olmuşlar..

    

Aynı yıl, 1885'de, yumurtaya can değil "renk veren", daha doğru bir anlatıyla, yumurtaya yepyeni bir "kimlik" veren kuyumcusuna, Rus Çarı III. Aleksander eşi İmparatoriçe Maria Feodorovna'ya (üstte) armağan etmek amacıyla özel bir Paskalya yumurtası siparişi vermiş. Fabergé, yumurta içinde bir yumurta yapmış. Beyaz mineli ve platinden yapılma dıştaki yumurta açılınca, içinden, altın bir civciv ve İmparatorluk tacının mücevherlerle süslü bir minyatür kopyasını barındıran daha küçük bir yumurta çıkıyormuş (üstte sağda)
Bu yumurtayı Çar ve eşi öylesine beğenmişler ki, Fabergé'ye her Paskalya'da yeni yumurtalar sipariş etmişler. Çar III. Aleksander 1894 yılında ölünceye değin Fabergé'ye on Paskalya yumurtası yaptırmış (altta) . Aleksander'ın oğlu II. Nikola da, 1895-1916 yılları arasında annesine ve eşi Alexandra Feodorovna'ya armağan etmek üzere Paskalya yumurtası siparişi vermeyi sürdürünce, Fabergé, Rus tahtına, toplam 54 özel Paskalya yumurtası yapmış (ki bugün değer biçilemiyor). Çarlık Paskalya yumurtalarından 44'ünün varlığını sürdürdüğü saptanmış. 

   

Varlığını sürdüren 44 yumurtanın dökümü şöyle : 10 yumurtanın Kremlin'de kaldığı, 11'inin Forbes dergisi koleksiyonunda bulunduğu ; dergi koleksiyonundaki 9 yumurtayı yakın zamanda Rus petrol ve gaz sanayicisi Viktor Vekselberg'in 90 milyon dolar ödeyerek satın aldığı biliniyormuş. Vekselberg, yumurtaları Rus müzelerinde sergilemeyi düşünüyormuş. 13 yumurta halen ABD müzelerindeymiş. 10 yumurta ise özel koleksiyonlarda bulunuyormuş...

 

ÖNDER ŞENYAPILI'nın "Adem'in Çekmecesi" adlı kitabından derlenmiş bir yazıdır..









Hiç yorum yok:

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK