852 ) GİDİŞ DÖNÜŞ YOLCULUĞU YAPMIŞ ŞARAP !
18. yüzyılda Portekiz'den getirilen iki tür takviyeli şarap ("brendi" veya damıtılmış üzüm suyu katılarak alkol oranı yükseltilmiş şarap) Amerikan ve İngiliz üst sınıflarında popüler olmuştu. Bunlardan biri adını Atlantik Okyanusu'nda Portekiz'e ait bir adadan ve yapıldığı yerden alan "Madeira" idi. Günümüzde genellikle şeri tarzında üretilen tatlı bir şarap olan Madeira aslında 18. yüzyılda bulunmuştu. 1700'lerin başlarında alelade ve pahalı olmayan bir sofra şarabı iken yüz yıl içerisinde sadece zenginlerin alabildiği, pahalı bir takviyeli şarap halini almıştı..
Madeira şarabının başlangıçtaki cazibesi duyumsal olmaktan çok stratejikti. Madeira Adası Avrupa'dan Afrika'ya, Hindistan'a, Karayipler'e ve Kuzey Amerika'ya seyahat etmekte olan gemilerin uğrak noktası olan çok popüler bir limandı. 1500'lerde bu gemilerin çoğu, genellikle kargo olarak ama bazen de seyir sırasında mürettebatın içmesi için fıçılarca şarap alıyorlardı. 1700'lerin başlarına dek Madeira şarabı yapılırken beyaz üzüm kullanılıp içerisine siyah üzüm suyu eklenerek pembe ve kırmızı tonlar alması sağlanıyordu. Ama yaz sıcağı ve zor deniz koşullarına maruz kalınca çoğunlukla bozulduğu için, 18. yüzyıl ortalarında Madeiralı şarap üreticilerinden bazıları daha dayanıklı olması için şaraba damıtılmış üzüm suyu takviye etmeye başlamışlardı. Bir seferinde, bu şekilde takviye edilmiş birkaç fıçı dolu olarak Madeira'ya geri geldiğinde, üreticiler şarabın zorlu deniz yolculuğuna dayanmakla kalmayıp, daha da güzelleştiğini fark etmişlerdi.
Yüzyılın ortasından itibaren bazı üreticiler şaraplarını satmadan önce Atlantik Okyanusu boyunca hatta bazen Hindistan'a kadar gönderip geri getiriyorlardı ve "vinha da roda" (gidiş dönüş yolculuğu yapmış şarap) etiketli bu şaraplar yüksek fiyatlara satılıyordu. Sonunda, üreticiler Madeira şaraplarını sıcakta yıllandırmak için fabrikalarının çatı katlarında ya da özel seralarda depolar yapmaya başladılar. Fıçılar dalga etkisi yaratmak için ileri geri sallanıyordu ve bu amaçla daha sonraları buhar güçlü makineler de kullanılmaya başlanmıştı.
Bir sonraki yüzyılda pazara girecek olan şampanya gibi, Madeira da piyasanın taleplerine göre değişkenlik arz eden çok çeşitli tarzlarda üretildi. Karayipler'deki büyük çiftlik sahiplerine ihraç edilen Madeira bazen takviye edilmeden ama yanında kırmızı üzüm şırası (mayalanmamış üzüm suyu) ve brendi ile birlikte yollanarak, müşterilerin kendi zevklerine göre renk ve tadını ayarlayarak takviye etmelerine imkan veriliyordu. Güney Carolina ve Virginia'daki müşteriler sek, beyaz ve epeyce takviye edilmiş Madeira tercih ediyordu ; Philadelphia'lılar daha az brendi ile tatlı, altın renginde Madeira isterlerken, New York'lular daha kırmızı renkli, çok daha az brendi katılmış ve daha tatlı Madeira seviyorlardı..
Madeira popüler olmaya başladıkça, zenginlerin içeceği olarak pazarlanmaya başlamış ve fıçıda yıllanmış Madeira 18. yüzyılın lüks ürünleri arasında yer almıştı. 1780'lerden itibaren bir tarihçinin "şarap ne kadar yıllanmışsa, içen kişi de o kadar seçkindir," diye yorumladığı gibi "akıllı" müşterilerine yıllandırılmış (on yaşından fazla) şaraplar satıyorlardı. Lüks statüsüne paralel olarak, Madeira'nın fiyatı da devamlı bir artış göstermişti. 18. yüzyılın ilk on yılında bir fıçı dolusu (yaklaşık 435 litre) Madeira'nın adadan ihraç fiyatı 5 sterlin iken 1720'lerde bu fiyat 8 sterlin, 1740'larda 22 sterlin ve 1800'lerde 43 sterline yükselmişti. Enflasyon da göz önüne alındığında Madeira'nın fiyatının Kingston (Jamaika), Boston ve Londra pazarlarında en ucuzdan en pahalıya çıkmasına şahitlik edilen yüz yıl içinde üç kat arttığı söylenebilir. Çok fazla taklidinin üretilip, piyasanın Madeira'ya benzetilmeye çalışılarak üretilmiş şaraplarla dolu olması, ürünün lüks statüsünün bir göstergesidir.
Britanya ve imparatorluk topraklarında çok popüler bir içki olmakla beraber Madeira'nın asıl başarısı, zengin sömürgecilerin alkol tercihi olduğu, Kuzey Amerika ve Karayip pazarlarındaydı. Barbadoslu bir şeker kamışı tarlası sahibinin 18. yüzyıl sonlarına ait olduğu düşünülen bir kahvaltı menüsünün içeceklere ilişkin bölümü "bir kupa çay, bir o kadar kahve, ağzına kadar dolu bir kadeh kırmızı Bordeaux şarabı, biraz daha büyükçe bir kadeh Ren şarabı ; sonrasında Madeira, baharatlı şerbet" içeriyordu..
Madeira'nın saygınlığı o kadar yüksekti ki, 1775 yılında ilk kez toplanan Birinci Kıta Kongresi'nin sonunda ve 1797'de Amerikan Donanması'nın ilk firkateynlerinden "Constitution"un suya indirilmesinde kadeh kaldırılırken Madeira içilmişti..
ROD PHILLIPS'İN "ALKOL TARİHİ" ADLI KİTABINDAN ALINTIDIR..
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hürriyet
KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder