Sayfalar

218 ) NOSTALJİ !..

   Bir yerde okuyup da not aldığım cümlelerden birine takıldım geçen gün ; "İnsanoğlu açıklık bir tarlada doğar, karanlık bir ormanda ölür" ... Bu cümle üzerine düşündüm sonra ; aslında o "açıklık tarla"ya da karanlık bir ıssızlıktan gelmiyor muyuz ? Dünyaya gelmeden önce hepimiz var olmama halini yaşadığımız bir sonsuzluktan geçmedik mi ?.. Yalnızca bu yüzden bile ölümü, korkup titreyeceğimize, arzu edilen ve mutlu bir olay gibi karşılamamız gerekmez mi ?..
   Can Dündar'ın bir yazısından şu alıntıyı yapmışım not defterime bir zamanlar :
  "Bereketli bir çeşmeden fışkıran sular gibi doğarız.. Çağlarız, gençlik yıllarında gürül gürül.. Yorulmaya yüz tuttuğunda köpüklü dalgalarımız ; durgunlaşır ve olgunluğun sakin havuzuna çekiliriz.. Malum, derin olur sakin sular.. Bulunduğu kabın şeklini alan su gibi şekillenir, derinleşiriz bekleme salonunda zamanın.. Ve nihayet, günün birinde ölüm, kolumuza girip bizi hayatın arka bahçelerine sürükler ; yeniden hayat bulalım, yeni canlarda doğalım diye.."
   Ne güzel özetlemiş yaşam sürecini değil mi ?..
   Doğumdan ölüme giden yol, iyilik ve hayattan zevk alma anlamında da, hep aşağıya doğru gidiyor.. Önce mutlu şekilde hayaller kuran bir çocukluk, neşeli bir gençlik, zahmetlerle dolu yetişkinlik, kırılgan ve genellikle acınası bir yaşlılık, sonra da son hastalıkların işkencesi ve kaçınılmaz son : Ölüm.. Yeni bir doğuma kadar..
   Ben de şu anda, Can Dündar'ın yazısında belirttiği gibi, zamanın bekleme salonundayım artık.. Bilirsiniz, bekleme salonlarında genellikle eski tarihli dergiler bulunur orta sehpalarda.. Elinize alır ve beklerken sıkılmamak için sayfalarını karıştırmaya başlarsınız.. İşte zamanda "geriye zıplama" da bu şekilde oluyor !.. Devreye eski anılar giriyor.. Eski yıllar..Temizliğini henüz yitirmemiş birçok şey.. Kirlenmemiş doğa, bozulmamış insani duygular, arkadaşlıklar, dostlar, güzel müzik, hormonsuz ve GDO'suz yiyecekler, vesaire..
   Özlediğimiz ; o yılların dünyası mı, yoksa o yıllardaki yaşımız mı ?.. Ya da her ikisi mi ?..
   Apartmanlaşma furyasının henüz tam olarak başlamadığı, bahçelerinde meyve ağaçları olan evlerle dolu mahalleler .. Oyun oynanan boş bir arsa.. Karşı evdeki kıza karşı duyulmaya başlanan "değişik" hisler !.. Sık sık kontrol : Acaba pencerede mi ?.. Bana bakıyor mu ?.. Geceleri saat  24:00'de başlayan "Gece ve Müzik" ve çalınan birbirinden güzel parçalar eşliğinde yapılan acemi şiir denemeleri.. Herkesin yatmış olduğu saatlerde, pencerede, dumanını dışarı üfleyerek içilen bir sigara.. Filtresiz Yeni Harman.. Yerli Gitanes !...
 
   

   Yaz tatillerinde, İzmir'de bulunduğumuz dönemde, rahatça ve kimseye yakalanmadan sigara içebilmek için, Üçkuyular semtinde, oturduğumuz semte göre biraz kenarda kalan, bir yazlık sinemaya giderdik.. Şimdiki pazar yerinin karşısında ; 1980'den sonra yapılan ve Evren, Barış, Huzur, Diler  şeklinde "anlamlı" adları olan dört apartmanın olduğu yerde bulunan kendi halinde bir yazlık sinemaydı.. Yarı yarıya toprak ve bozuk bir beton yolu olduğunu, okaliptüs ağaçlarını ve bir de sokaktaki oto tamircilerini anımsıyorum..
   O sinema yalnızca Türk filmleri oynatırdı.. En fırlama dönemimiz.. Milletin elinde mendilleri, ağladıkları sahnelerde ayıp olmasın diye sessizce gırgırımızı geçerdik..
   Yukarıda salkım saçak yıldızlar.. Kağıt külah içinde tuzlu çekirdek, soğukça bir gazoz.. Çamlıca ya da Sensun ?.. Beyaz perdede de Yeşilçam'ın siyah beyaz  yıldızları.. Baş rolde oynayanları hep aynı kişilerin konuşturduğu, bu seslere alışkanlık nedeniyle "aileden" sayılan aktör ve aktrisler..
   O eski filmlerde neler vardı neler ... Kendi fukaralıklarını unutup, işportacı yetim kızın kör olan gözlerini açtırmak için para çalan ayakkabı boyacıları .. Pavyonda, kalbini kaptırdığı konsomatris sahnede şarkılarını içli içli okurken, teselliyi içki kadehlerinde arayan yakışıklı ve bıçkın taksi şoförü.. Konağın mutfağında çalışan ve evin kızı, züppe damat adayını değil de, fakir ama yakışıklı genci tercih edince gözleri dolan hizmetliler.. Arkadaşına sıkılan kurşunun üzerine atlayıp, dudağının kenarından kan sızarken "seni kurtardım ya.." diye teselli bularak ölenler.. Zalim düşman kumandanı kırbacını şaklatarak "hanginiz Kara Murat ?" diye sorduğunda, hep birden "benim" diyerek bir adım öne çıkanlar.. O güzelim dünyanın siyah-beyaz insanları..
   Bütün bunlar özlenmez mi ?..
   Ama artık, o günleri özleyenlerin belki de son kuşağıyız.. Şimdiki gençler değişti..
   İzmir'de Bilses Vakfı Başkanı olan Prof.Dr. İbrahim Armağan, 1997 yılında, 4.600 genç üzerinde bir araştırma yapıyor. Bu araştırma sonucunda gençlerin, "Mutlu olmak için en önemli şeyin para olduğuna inandıkları" çıkıyor.. Profesör Armağan 1979 yılında da aynı araştırmayı yaptığında ve gençlere, mutluluğun anahtarının ne olduğunu sorduğunda, çoğunluktan "Sevgi" yanıtını almış..
   Özetle gençler, yirmi yıl içerisinde, parasız mutluluk olmayacağını keşfetmişler !.. 2020 yılında, araştırma tekrar yapılsa, sonuçlar nasıl olurdu acaba ?!..


   Bugün 26 Nisan 2012.. Tam bir yıl önce bugün ilk yazımı yayınladım.. Bir yılda 218 yazı çıktı bu köşede. Bu gün, 35 bini aşan hit ile, gördüğüm ilgiden dolayı çok mutluyum..
   Sizlerle, Arjantinli büyük yazar Jorge Luis Borges'in, çok sevdiğim  "AN'LAR"  adlı şiirini paylaşarak,
"İYİ  Kİ   VARSINIZ"  diyorum..

Sil baştan yaşama şansım olsaydı eğer,
oturup saymazdım eski yanlışlarımı.
Kusursuz olmaya çalışmaz, rahat bırakırdım yüreğimi.
Ve elbette, çok daha coşku dolu olurdu sevdalarım,
içine az buçuk da ciddiyet katılmış.
Bu denli titiz olmazdım hiç, öyle bir şansım olsaydı eğer.
Korkmazdım daha çok riske girmekten.
Daha çok yolculuğa çıkar, gün doğumlarını kaçırmazdım asla ;
hele hele dağlara tırmanın keyfini..
Hiç bilmediğim yerlere giderdim, gidebildiğimce.
Doyasıya dondurma yer, boş verirdim kuru fasulyenin nimetlerine.
Öyle bir şansım olsaydı eğer, dertlerim de yaşamın gerçeğini taşırdı, yalnızca düşlerin değil.
İşte hani onlardan, her dakikasını verimli geçirenlerden biriydim.
Aynı An'lara geri dönebilseydim eğer,
yalnızca iyi ve güzel olanları tatmak isterdim yeniden.
Öğrenemediyseniz hala, öğrenin artık ;
yaşam An'lardan oluşur, sadece An'lardan..
Şimdi'yi yakalayın.
Yanında termometresi, bir şişe suyu, şemsiyesi, 
paraşütü olmadan yerinden kıpırdayamayanlardan biriydim.
Ama yeni baştan yaşayabilseydim eğer, iyice hafiflemiş olarak çıkardım yolculuklara.
İlkbahara yalın ayak girer,
sonbahara dek unuturdum pabuçlarla yürümeyi..
Hiç bilinmeyen yollara dalardım, tadını çıkarırdım gün ışığının.
Çocuklarla daha çok oynardım,
sil baştan edebilseydim eğer..
Ama heyhat, seksen beş yaşındayım artık
ve biliyorum ki, ölmekteyim..    JORGE LUİS BORGES ( 1899-1986)  



1 yorum:

Erdost Yüksel dedi ki...

Mükemmel anlatım... Ustam İzmirli bir çocuğum/çocuktum ben de. Üçkuyular'da da oturduk küçükken ve top oynamadığım okul bahçesi boş arsa, dalmadığım erik ağacı kalmamıştı o günlerde. Büyümeden yaşlanan bir nesiliz biz, paraya önem veren ki İzmit'te yaşıyorum şu an, doğduğum yere doyduğum yeri yeğleyerek... Yazları eriğe dalıyorum ama hala yaşım 26 çocuk yaşım 11 :D

Sözünü ettiğiniz mithat paşa caddesindeki yazlık sinemanın önünden otobüsle her geçişimde apartman duvarındaki perde ilişirdi gözlerime. Sonra bir filmde insanların arabalarının içerisinde oturup açık havada açılan dev perdede film izlediklerini gördüm. Sizin yazlık sinema o sıra otoparktı :) Ne acı dedim...

Seferihisar'ın Ulamış köyünde 6 yaşına kadar bir çocukluk süreci ardından "eski" izmir ve balçova. Balçova'ya geldiğimde gazoz kapağı furyası vardı; çamlıca, sensun, huzur, pepsi, coca cola, fanta, 7ups, kula, sırma, sarıkız... Bi torba birikimin ardından bir gün babayla gidilen çocuğa lüks bir lokanta da istenilen gazozun markasının sprite olması ve hissedilen haz... Şimdi oyun konsolu alsan da çocuğa o hazzı hissetmiyor ne yazık ki!

Ben yazınızı okuduğumda o hazzı hissettim ne mutlu bana ki ve siz gibi bir ustadan da Hayat Çok Karmaşık isimli yazımı okumanızı diliyorum. Bu da yaşam-ölüm arasındaki güzergaha benim yorumum;

...Doğduğunda güldürdüklerini yaşarken duygudan duyguya sokmak, öldüğündeyse ağlatmak istiyordu, hatırlıydı… Bu durum doğduğunda ağlamış, yaşarken duygudan duyguya girmiş bir kişinin ölürken de gülerek gitmek istemesi ironisinden sebepliydi. İnsanın başlayamadığı ya da sonlandıramadığı o kadar çok şey vardı ki, ölürken bile aklında bunlarla ölürdü. Ciddi meseleler ve onları çözme umudu insanı yaşatan şeydi ki ölmeye yakın olduğunda da bu meselelerin çok oluşu insana acı vermekteydi...

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK