Sayfalar

498 ) BABA OĞUL, İKİ OSMANLI PAŞASI...



Sultan Abdülmecid'in kızlarından Mediha Sultan'ın ilk eşi Necip Paşa'nın babası, Moralı Abdurrahman Sami Paşa, Osmanlı döneminin en ünlü vezirlerinden biriydi..
1792'de doğan Abdurrahman Sami Efendi uzun bir süre sonra Mısır'da Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın hizmetine girdi. 1848 yılında Osmanlı Devleti'nde çeşitli görevler aldı. Dokuz yıl sonra da Maarif-i Umumiye Nazırlığına getirildi. Böylece Osmanlı Devleti'nin ilk maarif nazırı oldu..
Mülkiye Mektebi onun döneminde açıldı. Rüştiye mekteplerine yeni bir düzen getiren Paşa, Orman Mektebini de açtı. O zamanlar "Darülfünun" denilen İstanbul Üniversitesi'nde ilk fizik ve kimya kürsülerini kurdu. 
Sami Paşa Mısır'dan İstanbul'a kalabalık ailesi ve maiyetiyle birlikte geldi. Eşi Adviye Rabia Hanım'ın Paşa'dan bir tek oğlu oldu : Suphi Paşa.. (Yukarıda) Ama Sami Paşa öyle tek bir kadınla oturacak bir erkek değildi !. Mısır hanedanından bir hanımın armağanı olan, Gülarayiş adında bir Çerkes cariye ile gizlice evlendi ve ondan yedi çocuğu oldu.. Bu çocuklardan biri, ünlü edebiyatçı Samipaşazade Sezai Bey'dir..
Sami Paşa bu iki hanımla da yetinmedi, bir üçüncüsünü aldı : Sümbülbeha Hanım. Ondan da dört çocuğu oldu.. İşte bunlardan biri de Necip Paşa idi..
Sami Paşa bu on iki çocuğun arasından ikisine büyük saygı duyardı, Suphi Paşa'yı ya da Necip Paşa'yı karşılarken ayağa kalkardı..
Paşa rahatına ve zevkine çok düşkündü. Kışları bütün ailesi ve yakınlarıyla birlikte oturmak için, Taşkasap'ta 60 odalı bir konak satın aldı. Mısır'dan, İran'dan, Hindistan'dan ve Avrupa'dan gelen dostları da aylarca bu konakta kalıyorlardı.. Konak saray gibiydi ve o zamanlar "Güzeller Sarayı" diye anılıyordu..Konaktaki bütün cariye ve halayıklar mutlaka en güzel kızlar arasından seçiliyordu. Hepsi ince, uzun boylu zarif kızlardı..
O dönemin en ünlü yazarları ve şairleri bu konakta Sami Paşa'nın çevresinde toplanıp saatlerce tartışıyorlardı. Konak sanki İstanbul'un yazarlar ve sanatçılar akademisi olmuştu..



Sami Paşa'nın büyük oğlu Suphi Bey 1818'de dünyaya geldi. O da babasıyla birlikte uzun bir süre Mısır'da yaşadı, 13 yaşında Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın özel kaleminde yer aldı, 20 yaşlarında albaylığa yükseldi.. 30 yaşında babasıyla birlikte geldiği İstanbul'da Maarif Nezareti Meclisi üyesi oldu. Babası Maarif Nazırı iken o da Evkaf Nazırlığına atandı. Baba oğul aynı kabinede çalıştılar..
Suphi Paşa Arapça, Rumca, Farsça ve Fransızca bilen ; hoşsohbet, iyi konuşmasını bilen bir insandı.. Paşa Evkaf Nazırı iken, Sultan Abdülaziz kendisinden Evkaf'ta çalışan iki memurun, uygunsuz davranışlarından dolayı azledilmesini istemişti. O da Sadrazam Ali Paşa'ya haber vermeden, memurları görevden aldı. Sadrazam bu konuda dışlanmış olmasını hazmedemedi ve Suphi Paşa'yı derhal bakanlıktan azletti.
Suphi Paşa aynı zamanda nümismatik meraklısıydı. Türkiye'nin ilk ve en zengin para koleksiyonunu oluşturdu. Ama o öldükten sonra bu koleksiyon dağıldı, satıldı, yabancı müzelere gitti..
 

Paşa'nın en büyük merakı ise arkeoloji idi. Arkeoloji Müzesi temelleri onun döneminde atıldı. 
Suphi Paşa üç kez maarif nazırlığı, iki kez maliye nazırlığı, beş kez de evkaf nazırlığı yaptı. Arkeoloji Müzesi Müdürü Alman doktor Dethier ölünce, Paşa, müze müdürlüğüne ilk kez bir Türk'ü atadı ve Osman Hamdi Bey müze müdürü oldu.. Daha sonra da Osman Hamdi Bey, Suphi Paşa'nın desteğiyle, o zamanlardaki adı "Sanayi-i Nefise Mektebi" olan Güzel Sanatlar Akademisi'nin de açılmasını sağladı..
Sonraları Marmara Üniversitesi'ne dönüşecek olan Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi de yine onun döneminde, "Hamidiye Ticaret Mekteb-i Alisi" adıyla açıldı. Kabasakal ve Üskidar'da kız sanat okullarını açan da oydu. Kızı Hamiyet Hanım da o yıllarda "Kadın Esirgeme Derneği"ni kurdu..

Suphi Paşa, 1881 yılında Yıldız'da oluşturulan düzmece mahkemede Midhat Paşa'nın yargılanması olayında Sultan Abdülhamid'i kızdırdı. Mahkemenin "kukla" yargıçları idam kararı vermişlerdi. Sultan Abdülhamid ise bu kararı üst düzeyde bir kurula onaylattıktan sonra idam cezasını ömür boya hapse çevirecekti. Yurt içi ve yurt dışında herkes de, Padişah'ın ne adil ve haksever bir hükümdar olduğundan bahsedeceklerdi !..
Suphi Paşa, üst düzeydeki kurulda yer alıyordu ve çevrilen dolapların farkındaydı. Yıldız mahkemesinde yargı kurallarına uyulmadığını, ama üst kurulun da mahkeme kararını iptal etmeye yetkisi olmadığını belirtti. Kuruldan hiç "falsolu" ses beklemeyen Hünkar, Suphi Paşa'nın tutumunu hiç beğenmedi ve onu mimledi..
1877'de, İstinaf Mahkemesi Başkanı olan Suphi Paşa, bir davada Namık Kemal'i beraat ettirdiğinde de "kara listeye" girmişti zaten !..
Suphi Paşa 1886'da 68 yaşında öldü ; hem de hiç beklenilmeyen bir biçimde..
Bir gün Sultan Abdülhamid kendisini Yıldız Sarayı'na çağırdı ve, 
"Paşa Hazretleri" dedi, "bu devlete çok büyük hizmetleriniz oldu ; ama bir süredir hizmetlerinizden yararlanamadık. Oysa daha dinçsiniz maşallah. Size yeni bir görev vermeyi arzu ederdim.."

"- Siz nasıl uygun görüyorsanız öyle olsun Hünkarım. Ben bu devlete hizmetten hiçbir zaman kaçmadım.."

"Ben düşüneyim de size bilgi veririm.."

"-Hay hay Hünkarım.."

"Birer kahve içelim arzu ederseniz.."

"-Emredersiniz Hünkarım.."

Kahveler içildi.. Paşa kendini pek iyi hissetmiyordu. Bu görüşme kendisini çok heyecanlandırmıştı. Midesi de bulanıyordu. Konağına döndükten sonra başı döndü, kustu.. Bir saat sonra da bilincini yitirdi, komaya girdi ve öldü.. 
Paşa'nın bu beklenmedik ölümünün nedeni hiç anlaşılamadı.. Ama yıllar boyunca çeşitli yorumlar yapıldı..

Hiç yorum yok:

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK