Sayfalar

567 ) MİSAK-I MİLLİ'YE KARŞI DÜVEL-İ MUAZZAMA !...


   

9 Kasım 1922 günü öğleyin, Doğu Ekspresi ile İstanbul'dan kalkan İsmet Paşa heyeti, 12 Kasım Pazar günü saat 22.00'de Lozan'a varınca pek çirkin bir sürpriz ile karşılaşmıştır : Türkiye'ye Lozan'da randevu verip davetiye göndermiş olan devletler Lozan'a gelmemişlerdi !..  13 Kasım Pazartesi günü açılması gereken Barış Konferansı, Türk tarafına haber verilmeden, son anda 20 Kasım'a ertelenmişti. Ertelemeyi İngiltere istemiş ve öteki devletlere de dayatmıştı. İngiliz Dışişleri Bakanı Lord Curzon, Türklerle yapılacak barış antlaşması konusunda bir muhtıra hazırlatmış, bunu, Konferans açılmadan önce Fransa ve İtalya'ya kabul ettirmeye, Türklere karşı bir ortak cephe oluşturmaya çalışıyormuş meğer..
İngiliz muhtırası (A) ve (B) diye iki bölümden oluşuyordu. (A) bölümü asıl önemli olan bölümdü : 
"Majesteleri Hükumeti bu konularda Müttefiklerinden kesin destek bekliyor. Bu desteği almadan barış müzakerelerine başlayamam" diyordu bu bölümde...
Muhtıranın (A) bölümünde on bir madde vardı. Bu maddeler sırasıyla şunlardı :
1 ) Batı Trakya : Buradaki durum değiştirilmeyecek ve Türklerin plebisit talebi reddedilecektir. (Misak-ı Milli'nin 3. maddesine ve İsmet Paşa'ya verilen Hükumet talimatının 6. maddesine taban tabana zıt..)
2 ) Trakya sınırı : 1915 Eylülünde imzalanan Türk-Bulgar anlaşmasıyla çizilen sınır olacaktır. (Bu maddenin anlamı, Edirne'nin bir mahallesi olan Karaağaç istasyonunu Türkiye dışında bırakmak demekti. Oysa Türkiye 1914 sınırını istiyor, Karaağaç'ı Edirne'nin ayrılmaz parçası sayıyordu. Bu madde İsmet Paşa'ya verilen hükumet talimatının 5. maddesiyle taban tabana zıttır.)
3 ) Boğazlar'ın serbestliği : Bu ilke esasen Müttefikler arasında kabul edilmiş bulunmaktadır. Bunun uygulanması tartışılacaktır. İstanbul Boğazı ile Marmara Denizi askerden arındırılacak ve teftişe hazır olacaktır. (Bu madde, Türkiye'nin egemenliğiyle çatışmakta ; İstanbul'un ve Marmara'nın güvenliğini esas alan Misak-ı Milli'nin 4. maddesine taban taban ters düşmektedir.)
4 ) Kapitülasyonlar : Bazı değişikliklerle Mart kararları korunacaktır. (Yani bazı ufak tefek değişikliklerle kapitülasyonların devam ettirilmesi istenmektedir. Bu talep Misak-ı Milli'nin 6. maddesine de, İsmet Paşa'ya verilen talimatın 8. maddesine de zıttır. Türkiye, kapitülasyonlar yüzünden barış görüşmelerini kesmeye dahi kararlıdır.)
5 ) Ege Adaları : Türkiye bütün bu adaları Müttefiklere bırakacak, bu konuda kararı Müttefikler verecekler. (Gökçeada ve Bozcaada ile birlikte pek çok adayı kapsayan Ege adalarının toptan Müttefiklere terk edilmesi istenmektedir. Bu madde İsmet Paşa'ya verilen ve sınırlarımıza yakın adaların Türkiye'ye katılmasını öngören Hükumet talimatının 4. maddesine ters düşmektedir.)
6 ) Suriye ve Irak sınırları : Mandater devletlerin kabul ettikleri gibi kalacaktır. Bu devletler yerel bazı düzenlemeler yapabilirler. (Bu madde öncelikle Musul Vilayeti ile Hatay'ın Türkiye dışında bırakılması amacı güdüyor. Misak-ı Milli'ye de, Hatay bölgesine özel statü tanınmasına da ters düşmektedir.) 7 ) Suriye, Irak ve Filistin manda toprakları statülerinde hiçbir değişiklik kabul edilmeyecektir. (Misak-ı Milli'nin birinci maddesinde eski Osmanlı toprakları olan Arap ülkelerinde plebisit yapılması öngörülmüştü.)
8) Müttefiklerin mezarlıklarının bulundukları yerlerin mülkiyetinin (Türkiye'den) alınması için Müttefikler ısrar edeceklerdir. (Yani, öncelikle Gelibolu yarımadasından Türkiye'nin Müttefiklere toprak vermesi için ısrar edilecektir. Bu talep Türkiye'nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne ters düşer.) 
9 ) Tazminat : Türkiye'den savaş tazminatı istenecek ve tazminatın miktarı Müttefiklerce belirlenecektir. Türkiye'nin Yunanistan'dan tazminat isteği ise reddedilecektir. (Lord Curzon'un iddiasına göre Türkiye, İstiklal Savaşından zaferle çıkmış bir ülke değil ; Dünya Savaşında Müttefiklere yenilmiş bir ülke idi. Türkiye, sanki Lozan'a Mudanya'dan gelmemiş de Mondros'tan gelmişti ; dolayısıyla ağır tazminat ödemeliydi. Türkiye bu iddiayı elbette reddedecekti.)
10 ) Mudanya Mütarekesi tam olarak uygulanacak ve Türkiye'nin bunu çiğnemesine metanetle karşı koyulacaktır. (Burada öncelikle, İstanbul'da Türk sivil yönetimi kurulmasına İngiliz işgal kuvvetlerinin engellemeleri yüzünden çıkan sürtüşmeler kastedilmektedir. Gerçekte Mondros Mütarekesini çiğneyen İngilizler idi ; çünkü mütareke Türk sivil idaresi kurulmasını yasaklamıyordu. Curzon ise İstanbul'da sıkıyönetim ilan ederek Türk sivil idaresini engellemek amacı güdüyor, Fransa ve İtalya'ya da bunu kabul ettirmeye çalışıyordu.)
11 ) İstanbul'un durumu : Türkiye ile yeni barış antlaşması onaylanmadan önce Müttefik askerler İstanbul'dan çekilmeyeceklerdir. (Türkiye, Müttefiklerin İstanbul'u bir an önce boşaltmalarını istiyordu ; Fransa ile İtalya da boşaltmaya yatkın görünüyorlardı. İngiltere ise direnmek istiyordu ve sonuna kadar direnecek gibi görünüyordu. Curzon, barış antlaşmasının imzalanmasına kadar değil, imzalandıktan sonra da onaylanmasına kadar İstanbul'dan çekilmeyeceklerini söylüyordu..)



Kısacası, Lord Curzon'un muhtırası, bizim Misak-ı Milli'nin tam bir negatifi gibiydi. İstanbul'daki İngiliz Yüksek Komiseri Rumbold, "Türkiye bir elinde Misak-ı Milli, diğer elinde kılıçla Lozan'a gidiyor" demişti ; "Sevr Antlaşması ölmüştür, Müttefikler şimdi Misak-ı Milli ile boğuşmak durumundadırlar" demişti. Lord Curzon, yukarıdaki muhtıra ile Lozan'a gidiyordu. Fransa ve İtalya'yı da yanına katmış, iyi kötü bir ortak cephe oluşturmuştu. "Müttefik müttehit cephe".. Müttefikler, Konferans arifesinde bu birliği basına da açıkladılar.
İsmet Paşa'ya gelince : O da Avrupa'da üst üste demeçler vererek "Politikamızın temeli Misak-ı Milli'dir" diyordu ısrarla. Türkiye'nin Misak-ı Millisi ile İngiliz muhtırası Lozan'da kıyasıya çarpışacaktı. Görünen oydu ki, Lozan Konferansında İsmet Paşa'nın işi zor, hem de pek zor olacaktı. Karşısında, Misak-ı Milli ile boğuşmaya ahdetmiş üç büyük devletle onların müttefikleri, irili ufaklı tam yedi düvel vardı...



BİLAL N. ŞİMŞİR'in "Lozan Günlüğü" adlı kitabından alınmıştır..   

Hiç yorum yok:

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK