Sayfalar

666 ) DÜNYANIN KÜLTÜR BAŞKENTİ : ANADOLU !..

   

"Halikarnas Balıkçısı" mahlası ile bilinen Cevat Şakir Kabaağaçlı'ya göre, "Yeryüzündeki Altıncı Kıta Akdeniz"dir. "Balıkçı"nın bu tanımlamasına şu eklemeyi de rahatlıkla yapabiliriz herhalde
"Anadolu, altıncı kıta olan Akdeniz'in başkentidir !.."

"Küçük Asya / Asia Minor" olarak da adlandırılan Anadolu, yeryüzünün gözbebeği ve kültür başkentidir. Tarihi yazılı olarak takip edebildiğimiz süreç boyunca yeryüzünün hiçbir coğrafi bölgesi, ürete geldiği ulusal değerler ve taşıya geldiği evrensel nitelikleri ile, Anadolu coğrafyası ile mukayese edilemez..
Aynı yıllarda dünyanın birçok yerinde insanlar mağaralarda yarı vahşi bir şekilde yaşarlarken Anadolu'nun Çatalhöyük bölgesinde (Konya'ya 50 km) insanlar mülkiyet edinmiş, daha da önemlisi üretime geçmişlerdir. 
Günümüz Diyarbakır'ının yakınlarındaki Çayönü bölgesinde MÖ 9000 yıllarında keçi, koyun ve köpek evcilleştirilmiştir. Tarihi yazılı olarak incelemeye başladığımız yer Mezopotamya'dır. Yazının yine MÖ 9000 yıllarında Sümerliler tarafından icat edildiği bilinmektedir...

   

Anadolu, MÖ 1300'lerde, ilk kutsal kitap olan Tevrat'da da "Cennet Bahçesi" olarak adlandırılacaktır. Kısacası Anadolu, yeryüzünün başkentidir !..
"Uygarlık", çeşitli ulusların ortak malıdır. Çünkü her uygarlığı ona sahip olan çeşitli uluslar ortak bir hayat yaşamak için oluştururlar. Bu nedenle uygarlık, uluslararasıdır.. Uygarlığı oluşturan ulusların öz değerlerine "kültür" denir ve kültür de ulusundur..
Uygarlık ; ekonomik, dini, hukuki ve ahlaki fikirler bütünüdür. Kültür ise dini ve ahlaki güzellikler bütünüdür..

    

Anadolu, hedefsel coğrafyası gereği, tarih boyunca kavimlerin yurt edindikleri bir saha olmuştur. Yüzlerce kavim aynı coğrafya da binlerce yıl birlikte yaşama ve üretme olanağı içerisinde, hem geldikleri yerden getirdikleri ulusal kültürlerini devam ettirmişler hem de çoğu zaman barış içerisinde yan yana yaşadıkları diğer kavimlerle birlikte uygarlıklar meydana getirmişlerdir. Anadolu coğrafyası eşsiz güzellik ve zenginliği ile, topraklarını yurt edinen her kavme cömertliğini sunmuştur. Bu güzel Anadolu bahçesinde yaşam olanağı bulan kavimler de, taşıdıkları ulusal kültürlerini günümüze dek getirebilmişlerdir. İşte Anadolu'nun başka bir güzelliği de bu renkli kültür çeşitliliğidir.. 
Yaygın bir Anadolu tanımlamasına göre ; Anadolu bir mozaiğe benzetilir. Oysa Anadolu bir mozaik değil onun ötesinde bir "hamur"dur.. Mozaik, bilindiği gibi küçük taş, odun ya da cam parçalarının yan yana dizilip yapıştırılmasıyla elde edilen bir düzenektir. Parçalar ne kadar küçük olursa olsun zemine yapıştırılırken aralarında boşluklar meydana gelmekte ve her bir parça ihtiyaç duyulduğunda yerinden kolayca çıkarılabilmektedir. Anadolu'nun sayısız uygarlıklarını bir mozaiğe benzetmememizin nedeni ise şu : Anadolu uygarlık tarihi içerisindeki halkların adeta bir hamur gibi birbirleriyle karışıp kaynaşmış olmasıdır. Bu hamuru bir zemine sahip olabildiğince küçük parçalara ayırsak dahi her bir parça bütünün bir örneği olacaktır ; yani mozaik parçaları gibi birbirinden bağımsız değillerdir..

     

"Dünya Kültür Başkenti" Anadolu, tarihte yaşanan birçok "ilk"lerin yurdudur aynı zamanda.. Akla gelen en önemlisi, ilk kitap örneklerinin Bergama'da oluşturulmasıdır.. Yine ilk para MÖ 7. yüzyılda Lidya'nın Sardes şehrinde basılmıştır.. İlk asma köprü Pers Kralı Darius tarafından Çanakkale Boğazı'na kurulmuştur..
Anadolu tarihi, yetiştirdiği kendine özgü şahsiyetler ile de anılmaya değerdir. "Tarihin Babası" olarak bilinen Bodrumlu Heredot, maden coğrafyasının babası Amasyalı Strabon, Sinoplu sofist Diyojen, doğa bilimcisi ve felsefenin kurucusu Miletli Thales, herkesin hatta Sokrates'in bile "anlamakta zorluk çektim" dediği "Karanlık Adam" Efesli Heraklitos, Antik Çağ'ın kadın şairi Midillili Sapho, ilk kadın amiral Bodrumlu II. Artemisis, fabl edebiyat türünün ilk örneğini veren Bandırmalı Ezop ve daha niceleri hep bu topraklarda yaşamıştır..
MÖ 1. yüzyılın Yunanistan'ında halen Olimpos tanrılarının aşk mitleriyle uğraşılırken, Anadolu'da bilim çağının temelleri atılmıştır..
Thales tarafından güneşin tutulması MÖ 585 yılı 28 Mayıs günü, bir yıl öncesinden bilinmekte ve piramitlerin uzunluğu hesaplanabilmektedir (Bu, piramitlerin boyu hiç bilinmiyordu anlamına gelmesin. MÖ 6. yüzyıl Mısır'ı, bilimsel ortamını kaybetmiştir ve piramitlerin matematiksel verileri ile kimse ilgilenmemektedir. Adeta bir "mezarlık uygarlığı" haline gelmiş olan Mısır'da Thales'in bu hesaplaması bir ilkmiş gibi addedilir)... Bir diğer Anadolulu Demokritos, maddenin en küçük parçasına "atom" demiştir bile.. Ksenefones ise insan biçimindeki Yunan tanrılarıyla alay eder ve insan nitelikli tanrılara karşı Tanrı'nın tekliğini savunur. Aynı dönemde Atina halkı tarafından seçilen "500'ler Meclisi", Sokrates'i tanrılara inanmıyor diye ölüme mahkum eder.. 

Anadolu, hem doğu hem de batı kültür ve sanatını kendi bünyesinde barındırmakla birlikte, kendine özgü bir kültür ve sanat ortaya koymuştur. Bu anlamda biz hem doğulu hem batılıyız..
Aklı başında her insan ve o insanın yaşadığı toplumun yöneticileri, kendi tarihlerini irdelemeli ve tahlil etmelidirler. Bunu yapmayan bir insan ya da lider, bir başka toplumu anlayamaz. Anlayamadığı zaman da, çoğunlukla onu taklit eder. Ne yazık ki toplumumuz 1850-1920 yılları arasında Doğu ve Batı'ya hep taklit boyutunda yöneldi. Buna, o dönemlerde "Batılılaşma" denmiştir, halen de öyle denmektedir.. Oysa ki önemli olan Doğululaşma veya Batılılaşma değildir. Önemli olan çağdaşlaşmadır. Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ile yakaladığımız çağdaşlaşma ne yazık ki onun erken vefatı ile hızını kaybetmiş, zaman zaman ciddi duraklamalar yaşanmıştır..
Bir lider ve bir kahraman olmanın ötesinde, gerçek bir entelektüel olan Atatürk, Sümer'i ve Hitit'i araştırmış, İnka-Aztek-Maya kültürleri ile ilgilenmiş bir araştırmacıdır. Bu nedenle, kurduğu bankalara "Sümerbank", "Etibank" isimlerini vermiştir. Ancak ne yazık ki onun ölümünden sonra Anadolu'muz kendi üstün ulusal ve evrensel değerlerini yine göz ardı etmiştir. Batı'nın veya Doğu'nun taklitçisi bir bölük insan yüzünden düşünmekten uzak, yobaz, okumayan hatta okuduğunu anlayamayan bir toplum oluşmuştur..
Düşünmeyeni araştırmayan ve sorgulamayan bir toplum oluşturmak için kasıtlı bir şekilde uygulanan laik ve anti laik yobaz anlayış biçimi, salt haliyle basit olan insanımızı daha da aşağı çekmektedir..



ALİ CANİP OLGUNLU'nun "Yedi Tepe Anadolu" adlı kitabından derlenmiş bir yazıdır..             

1 yorum:

epichan dedi ki...

Merhaba
Hangi kavim gelmiş olursa olsun biz onların mirasçılarıyız. Bundan dolayı onları anlamak ve tarihini bilmek öneli bizim için. Halen Sümer, Hitit, Hurri gibi Anadolu medeniyetlerinin etkilerini günümüzde bile yaşamaktayız. Böyle etkili bir kültür bırakmış bir toprağı anlamamak akıllı bir canlıya özgü hareket olmasa gerek.

Ama ne yazık ki zamanımız cahillerin zamanı, daha çok tarih ve arkeoloji okunacağı yerde bunlar hor görünmekte. Sahte tarihler yazılarak başka bir bilinç oluşturulmakta. Arkeolojik materyaller taş gözüyle bakılmaya doğru gidilmekte. Tarihten ders almazsak, onca yok olan medeniyetini akıbetini bizde yaşayabiliriz.

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK