Sayfalar

726 ) HEİL MODA !..



1885 yılında orta halli bir ailenin beş çocuğundan en küçüğü olarak dünyaya gelen Hugo Boss, bir tüccarın yanında çırak olarak geçirdiği ilk gençliğinin ardından, iş hayatına 1908 yılında babasının iç çamaşırı mağazasında atılır. Aynı yıl Anna Katherina Freysinger ile evlenen Hugo, kendi adını vereceği markasını da 1924 yılında oluşturur. 1924, aynı zamanda Hitler'in meşhur Birahane Darbesi nedeniyle dokuz aylığına cezaevine konulduğu ve orada "Mein Kampf" (Kavgam) kitabını yazdığı yıldır. Kendi markalarını 1924 yılında oluşturmuş olan ikilinin yollarının kesişmesi için yedi yıl kadar geçmesi gerekecektir..
Birinci Dünya Savaşı'nın mağluplarından Almanya'da hayat kolay değildir. 1930'a gelindiğinde büyük bunalımın etkisiyle, Boss, iflasa zorlanır. Tam da o günlerde Hitler'in liderliğini yaptığı Nazi Partisi büyük bir çıkış yapmış ve 1928'de sadece % 2,6 olan oy oranını % 18'e çıkarmıştı.  

   

1 Nisan 1931'de Hugo Boss, Nazi Partisi'nin 508889 numaralı üyesi olarak partiye kaydolur. "Kahverengi Gömlekliler" olarak bilinen "Fırtına Birlikleri / SA"nın üniformalarını da o üretecektir artık. Firması aylar önce iflas etmiş olduğu için, Parti kendisine dikiş makineleri ve bol miktarda eleman temin edecektir..
Hitler'le tanışması da, partinin resmi üniforma tasarımcıları arasına katılmasından bir süre sonra gerçekleşir. Tanışmalarının ardından Hugo Boss ve Hitler'in zaman zaman görüştükleri bilinmektedir. Yıllar yıllar sonra ünlü moda firmasının yetkilileri, Hugo'nun Nazi Partisi ile olan ilişkisini sadece iflasa karşı pragmatik bir girişim olarak sunmaya kalkışsalar da, Boss'un Nazilerle ilişkisi üstü kolayca kapatılabilecek basit bir "yol kesişmesi" değildir. Alman tarihçi Henning Kober, savaşın artık son safhasında, 1945 yılında, Hugo Boss'un Berlin'deki dairesinde şirket yöneticileri, Hugo Boss ve Hitler'in birlikte yer aldıkları fotoğraflar çekilmiş olduğundan söz ederler..

  

1933'de Nazi Partisi iktidara geldikten sonra Hugo Boss'un işleri açıldıkça açılır. Partiye katıldığında yıllık karı 5.000 Mark iken, İkinci Dünya Savaşı sırasında, 1941'e gelindiğinde 240.000 Mark'a kadar çıkar. Bu süre içinde SA'nın yanı sıra kimi SS birimleri, Hitler Gençliği ve Nazi Sürücüler Kolordusu üniformalarının resmi üreticisi de Hugo Boss olacaktır...
Savaşın başlangıcıyla birlikte Hugo Boss'un iş gücü ihtiyacı da artık savaş esirleri ve zorunlu işçilerden oluşabilecektir. Savaş yılları boyunca Baltık Devletleri, Belçika, Fransa, İtalya, Avusturya, Polonya, Çekoslovakya ve SSCB'den getirilen onlarca savaş esiri ve 150 kadar zorunlu işçi, Hugo Boss için kölelik yapacaklardır.. 
Nihayet savaş Nazilerin yenilgisiyle sonuçlanınca Hugo Boss da 1946'da Nazilerle işbirliğinden dolayı yargılanır. Oy hakkı elinden alınır ve 100.000 Mark cezaya çarptırılır. Ancak diğer Nazi işbirlikçisi iş adamları gibi, Hugo Boss'a da bölünmüş Almanya'nın batı yakasında ciddi bir yaptırım uygulanmamıştır. Zaten o da fazla yaşamayacak, 1948'de 63 yaşındayken hayata veda edecektir.. 
Nazilerin yenilgisinden sonra, Hitler'in "Bin Yıllık İmparatorluk" hayallerinin tarumar ettiği bir Almanya kalmıştır geride. Bu hayaller, Almanya'nın nüfusunun % 10'unu kaybetmesine, ülkenin bölünmesine, ordusunun dağıtılmasına neden olmuştur. Yıkılan şehirler, milyonlarca sakat, yeniden kırılan ulusal onur, babasız kalan milyonlarca çocuk, tecavüze uğramış yüz binlerce kadın..
Bu "stratejik deha"nın faturası en özet haliyle budur.. Alman savaş makinesinin Avrupa çapında gerçekleştirdiği tahribat ve diğer uluslardan milyonların ölümünü söylemeye gerek duymuyorum..

   

Böylesine tahrip olmuş bir ülkenin yeniden inşası da kolay olmayacaktır. Hugo Ferdinand Boss'un ölümünden sonra da kendi adını taşıyan firması işe devam eder. Bu kez posta ve polis örgütlerinin üniformalarının resmi üreticiliğini üstlenecektir.. Hugo Boss'un da dahil olduğu Nazilerin ideolojik saplantıları Almanya'yı yıkıma götürürken hızla büyüyen şirket, kendi payının da olduğu bu yıkıntının toplanması ve Almanya'nın yeniden inşası sürecinde de büyümeye devam edecek ve bugün küresel moda devleri arasındaki yerini alacaktır..
1990'lara gelindiğinde "Soğuk Savaş" sona erip Almanya tekrar birleşirken, eski dosyalar da yeniden açılmaya başlanır. 
1991'de firma hisselerinin % 77,5'u İtalyan tekstil devi "Marzotto" tarafından satın alınır. 1997'de Boss'un İsviçre bankalarında "uyuyan" hesapları açığa çıkarılır. 1999'da Alman Devleti ve şirketlerinin savaş sırasında zorla çalıştırdığı kişilerden hayatta kalanlar ve bunların aileleri adına ABD'de dava açılır. Bu şirketler arasında BMW, Hugo Boss gibi pek çok şirket vardır. Dava aynı yıl, ABD Hükümeti, mağdurlar, Alman Hükümeti ve Alman Sanayii arasında toplam 5,1 milyar dolarlık bir anlaşmayla sonuçlanır. Hugo Boss firması bu borcun 752.000 dolarlık kısmını üstlenir.. 
Hugo Boss'un tarihi günahları yeniden gündeme gelmişken, 1997'de Hugo'nun oğlu Siegfried Boss ; "Babam Nazi Partisi üyesiydi. O dönemde kim değildi ki ? Herkes Naziler için çalışıyordu" diyecektir. Tıpkı savaş sonrası bütün Nazi yandaşlarının toplama kamplarından haberdar olmadıklarını söylemeleri gibi..
Herkes bu maceranın bir parçasıydı. Tarihsel suç ortaklarının hepsi oradaydı. Kim değildi ki ? Ama kimse neler olup bittiği hakkında hiçbir fikre de sahip değildi aynı zamanda.. Şehirler yakılıp yıkılırken hayat devam etmekteydi. Oluk oluk kan akarken iş adamları işine gücüne bakmaktaydı. İş işti.. Ticaret ticaretti.. "Tatsız kimi hadiseler" olup biterken de herkes "kandırılmıştı" elbette !..  

    


(ERDİNÇ YÜCEL'in aynı başlıklı yazısından alıntıdır.)       

1 yorum:

Kasabanın Yabancısı dedi ki...

Bir moda ikonuna tarihin acı sayfalarından bakmak adına çok güzel bir çalışma olmuş.Bizim için sadece bir estetiği ve şıklığı ifade eden,kimi zaman akkımızda sadece burnumuza yansıyan hoş kokuları çağrıştıran bir ismin perde arkasında nasıl bir mazisi olduğunu görmek etkileyici gerçekten.

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK