Sayfalar

801 ) İKİ ONLARDAN, İKİ BİZDEN.. SALTANAT DÜĞÜNLERİ !...

    

Fransa Kralı 14. Louis, 1659'da henüz "Güneş Kral" değildi. 21 yaşındaydı. 5 yaşından beri annesi Kraliçe Anne d'Autriche ve bakanı Kardinal de Mazarin'in kurduğu rejimin göstermelik bir parçasıydı. Genç krala karşı ayaklanan aristokratlar yenilmiş, İspanya ile savaş sona yaklaşmıştı. Barış zamanı da gelmişti, kralın evlilik çağı da.. Ancak 14. Louis, henüz aşkın her şeyi yeneceğine inanacak kadar gençti. Mazarin'in yeğenlerinden Marie Mancini'ye âşıktı ve onunla evlenmeyi planlıyordu..
Yeğeninin kraliçe olması ihtimali, bir başka türedi bakanı baştan çıkarabilirdi ; ama Kardinal Mazarin Kralı bu saçma fikirden vazgeçirdi. Ayrılırken Marie Mancini'nin Louis'ye "Siz kralsınız ve ben gidiyorum, öyle mi !" dediği iddia edilir...
Fransa ile İspanya arasındaki barışın bir parçası da Fransa Kralı'nın İspanya Kralı'nın kızıyla evliliği olacaktı. Fransa Saray güneye, İspanyol prensesine doğru yolculuğa çıktı. M. d'Artagnan'ın komutasındaki kralın silahşörleri ve saray halkı, her yerde törenlerle karşılanıyor, her şatoda eğleniyordu. Kortej yoldayken, 2 Şubat 1660'da,  İspanya ile Pirene Barışı da sağlandı. Artık evlilik için her şey tamamdı. 8 Mayıs 1660'da Fransız saray halkı, güneydeki Saint-Jean de Luz kentine varmıştı. Burada bir ziyafette, sarayın bir oturuşta 286 jambon yediği kayıtlara geçmiş..4 Haziran 1660 günü kayınpederle damat, aralarındaki eşitliği ortaya koymak için, Bidassoa Nehri üzerindeki Sülünler Adası'nda buluştular. Beş gün sonra nikah Bayonne Piskoposu tarafından Saint-Jean Baptiste Kilisesi'nde kıyıldı. Halkın üzerine "Non leatior alter" (Kimse benim kadar mutlu değil) yazılı altınlar atıldı. Fransızlar, Marie Therese'in giydiği geniş etekle dalga geçtiler. Yeni kraliçenin ilk yaptığı iş Fransız usulü daha dar eteklere bürünmek oldu. Gerdek gecesi bu tantananın en önemli safhasıydı. Bunun, Fransa tarafından başarılması gerekiyordu !. Gerdek odasında kardinal ve piskopos tarafından kutsananlar, iki genç insan değil, Fransa ve İspanya idi.. 
Tarihçiler, yeni kraliçenin, nedimelerine "Presto, presto, que el rey me espera" (Çabuk, çabuk, kral beni bekliyor) dediğini kaydettiler. Kraliçenin "kan ter" içinde olduğu da gözlerinden kaçmadı ; yıllar önce aynı sözlerin, kralın babası evlendiğinde annesi için de yazılmış olması umurlarında değildi. 14. Louis'nin evliliğini, monarşinin sembolleri açısından inceleyen Harvard Üniversitesi'nden Amy Zenger'in dediği gibi : "Kraliçe kan ter içinde, yaşasın kral !.."



Gelin, III. Ahmed'in ilk çocuğuydu. Hakkında o kadar çok belge vardı ki, 20. yüzyılda tarihçi ve romancıların gözde kahramanlarından biri olacaktı. İlk kocası Silahdar Ali Ağa ile evlendiğinde Fatma Sultan 5 yaşındaydı. Evlilik hazırlıkları daha 1709 ocağında başladı. Padişah, 4 Mayıs'ta müstakbel damadına ferman göndererek, hatem (mühür yüzük), murassa (değerli taşlarla süslü) küpe, çift bilezik, murassa ayna, taşlı nikap (peçe), inci işlemeli ayakkabı, elmas düğmeli istefan (taç), elmaslı sorguç ve şekerlemeden oluşan nişan ağırlığını göndermesini istedi..
11 Mayıs, nişan alayı günüydü. İki gümüş nahıl (ağaç maketi) ile değerli takı ve giysiler, 120 tabla şeker ve 2 şeker bahçesinden oluşan nişan takımı saraya getirildi. Çeyiz alayı günü de çarşılar süslendi, toplar atıldı, mehter çaldı. Gelin alayını bütün İstanbullular görsün diye, suri düğünün (gösteri düğününün) Eyüp'teki Validesultan Sahilsarayı'nda yapılması uygun görülmüştü. 13 Mayıs sabahı, damadın sağdıcı ve vekili Kaptanıderya elhac İbrahim Paşa, atına binip alayla sahilsarayına geldi. O gün Silahdar Ali Ağa'ya vezirlik verildi. Asıl düğün ise 16 Mayıs'taydı. Gelin alayı (üstte), İstanbulluların hayran bakışlarının önünden arka arkaya geçti : Asesbaşı, Subaşı, Dergah-ı ali çavuşları, gedikli zaimler, , Divan-ı Hümayun haceganı, Kapıkulu bölükleri, Yeniçeri ağası, çavuşbaşı, tezkireciler, ulema, sağdıç İbrahim Paşa, vezirler, sadrazam, şeyhülislam, harem ağaları, valide sultan ve gelinin kethüdaları, nahılları taşıyan Tersane azapları, saraçlar, Darüssaade ağası ve maiyeti, en arkada da gümüş arabasındaki Fatma Sultan, mehter takımı ve harem kadınlarının bindiği 31 araba..
Kortej, Topkapı Sarayı'ndan çıkıp Haliç kıyısındaki Validesultan Sahilsarayı'na ulaştı. Padişah ve annesi Emetullah Gülnüş Sultan da saltanat kayıklarıyla denizden geldiler. Akşam sahilsarayında yenilip içildi. Yatsı namazından sonra şeyhülislamın duasıyla Damat Ali Paşa "gerdeğe girdi." Tabii bu sembolik bir jestti. Dadısı 5 yaşındaki gelinin yanındaydı. On beş gün boyunca Veliefendi Çayırı'nda canbaz gösterileri, saray hareminde çengi oyunları, akşamları Haliç'te sallarda top ve fişek atışları devam etti..
Damat 1716'da Petervaradin Savaşı'nda şehit düşünce, karısı 12 yaşında dul kalmış oldu. Yeni koca adayı Nevşehirli İbrahim Paşa idi. Bu düğün Edirne'de Şubat 1717'de yapıldı. Karı-koca, Lale Devri'nin debdebesini yaşadılar. Bu mutluluk 1730'da sona erecek, Fatma Sultan'ın babası tahttan indirilecek, kocası öldürülecek, kendisi de mallarına el konularak Eski Saray'a gönderilecekti. Üç yıl sonra, daha 26 yaşında, ölüp gitmesine kimse şaşmamalı..

     

İngiltere Kraliçesi Victoria, 16 Ekim 1839'da dayısı Belçika Kralı Leopold'a şunları yazdı : "Kararımı verdim. Albert'e de bu sabah söyledim.. Albert, bir kusursuzluk abidesi ; beni büyük bir mutluluğun beklediğini sanıyorum."
Bu satırların yazarı, 20 yaşında bir kızdı ama Büyük Britanya hükümdarıydı. Kuzeni Albert ise, beş parasız bir Alman prensiydi. Kraliçe, Albert hakkında İngiltere'de herkesin kendisiyle aynı fikirde olmadığını şaşkınlıkla öğrendi. Prensin "yabancılığı" hiç sempatik değildi. Ama asıl sorun, kraliçedeydi. Tahta çıktığında ülkedeki iki partiden birini yani "Whig"leri tutması, karşı taraftaki "Tory"leri kızdırmıştı. Çok sevdiği Whig Başbakanı Lord Melbourne'u, seçimi kaybetmesine rağmen iktidarda tutmuştu. Tory'ler, kraliçeye parlamentoda cevap verdiler. Ocak 1840'da İçişleri Bakanı John Russell Avam Kamarası'nda prense 50 bin sterlinlik yıllık gelir verilmesini teklif edince, kıyamet koptu. Sonradan "Aç 40'lar" olarak anılacak 1840'lar başlıyordu. Tory'ler prensin gelirini 30 bin sterline indirdiler. Kraliçe, kocasına protokolde kraliyet ailesindeki diğer erkeklerin önünde yer verilmesini istiyordu. Bu isteği de Lordlar Kamarası'nda Tory'lerin onursal lideri, Waterloo Savaşı galibi, yaşlı Wellington Dükü'nün itirazıyla karşılaştı. Victoria öfkesini günlüğüne kustu : "Zavallı, sevgili Albert ; bu sevgili Meleğe ne kadar kötü davrandılar ! Canavarlar ! Siz Tory'ler, cezanızı bulacaksınız ! İntikam, intikam ! Wellington !."
Kraliçe intikamını Tory ailelerini düğününe çağırmayarak almak istedi. Başbakan Lord Melbourne Whig'lerin lideri olmasına rağmen itiraz etti : "Majeste, sizin bile Waterloo kahramanını düğününüze davet etmeme hakkınız yok !"
Böylece skandal önlendi. Düğün günü, önce Albert, sonra Victoria,  Buckingham Sarayı'ndan St. James Sarayı'na doğru hareket ettiler. Yol üstünde sayısız insan toplanmıştı. Tory'ler ve züppe aristokratlar prense dudak bükebilirdi ama Londralılar bu aşk hikayesinden etkilenmişti. Kraliçe, beyaz saten bir tuvalet giymiş, başına portakal çiçeklerinden bir çelenk iliştirmiş, pırlanta küpe ve kolyesini, Albert'in hediyesi safir broşunu takmıştı. St. James Kilisesi'ne önden giden Albert ise dizbağı nişanıyla göz kamaştırıyordu. Ertesi gün Victoria günlüğüne, "Oh ! Hayatımın en mutlu günüydü !" diye yazdı..

    

Kırım Savaşı başlamıştı. Tam düğün vaktiydi. Halka moral verilecekti. Gelin, Abdülmecid'in 14 yaşındaki kızı Fatma Sultan (üstte sağda), damat, Sadrazam Mustafa Reşid Paşa'nın oğlu Ali Galip Paşa idi. Düğün masrafı için, sadrazam Baltalimanı'ndaki yalısını Hazine'ye 250 bin liraya sattı ; padişah da yalıyı gelinle damada tahsis etti !.. 
Gelin Sultanın resmiyle birlikte düğün, Fransız "L'Illustration" dergisinde (2 Eylül 1854) birinci sayfadaydı (üstte solda). 
Kayıklarla taşınan çeyiz şunlardı : "Elmas, inci, sırma işlemeli sırt samuru ; pırlantalı, incili, klaptan işlemeli tırtıllı al atlas ; mavi, pembe, mor, tirşe şalaki entariler ; incili sırmalı, tırtıllı klaptanlı ipek işlemeli yatak ; yemek, kahve, hamam takımları ; zümrüt, lal işlemeli aynalar ; gümüş fincan zarfları ; yemek tepsileri, örtüler ; gümüş, porselen, kristal takımlar.. Devlet ricalinin hediyeleri 500 bin altın tutarındaydı. Çırağan ile Baltalimanı arasında halk kıyıları doldurmuş, bu görkemli alayı seyretmekteydi..."
Kardeşi Sultan Reşad'ın "Şişe gibi bir kızdı" diye güzelliğini övdüğü sultanla, Abdülmecid'in bir gün kızıp, "köstebek kılıklı herif" dediği tüy sıklet kocası mutlu olmadılar. Damat sarhoşken boğuldu, Sultanın ikinci kocası Nuri Paşa ise Taif'e sürüldü, orada delirdi..



 NTV Tarih, Nisan/2011 sayısında, AYŞE GÜR ve MİNA GÜMRÜKÇÜOĞLU'nun  yazısından derlenmiştir..   

   



Hiç yorum yok:

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK