Sayfalar

818 ) ORHAN VELİ'NİN "GARİP"LİKLERİ !..

    

Orhan Veli'nin şiiri kadar yaşamı da "garip"liklerle doludur..
Naif resimde Türkiye'nin önde gelen ustalarından Fahir Aksoy, 1940 yılında Çanakkale'nin Erenköy nahiyesinde, Motorlu Topçu Alayı karargâhında askerliğini yapmaktadır. Opera orkestrasının birinci kemancısı Fethi Kopuz ile Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı profesörü Fehmi Baldaş da aynı yerde askerdirler..
Dünyada savaş yıllarıdır ve bir süre sonra "görülen lüzum üzerine" Gelibolu'nun Bolayır kazasının Varlık köyüne nakledilirler. 
Saros Körfezi'nin biraz ilerisindeki Semendirek Adası Almanların işgali altındadır. Fahir Aksoy, bir gün görevli olarak tümenin bulunduğu Dirik köyüne gidecek ve orada askerliğini yapmakta olan Orhan Veli ile karşılaşacaktır. 
Bundan sonra da buluşmaya başlarlar.. Bazen Orhan Veli gelir Aksoy'un bulunduğu köye, bazen Aksoy gider Dirik köyüne..
Köyde küçük bir bakkal vardır. Leblebi ile açık şarap içerler. Bakkal Hasan, nüktedan, hazırcevap, hoş bir adamdır. 
Yine bir gün şaraplarını yudumlarlarken Kolordu Komutanı Korgeneral Muzaffer Tuğsavul tarafından görülürler. 
General, dükkâna girince bunlar put kesilir, seslerini çıkaramazlar. Komutan bir şarapla leblebilere bakar, bir bunlara ve "Orduevinde yiyecek içecek tükendi mi ? Yarın saat 11.00'de sizi bekliyorum" diyerek çıkar gider..
Orhan Veli'nin "Şimdi hapı yuttuk" demesiyle moralleri iyice bozulur. 
Ertesi gün korka korka giderler. Alacakları cezayı düşünmektedirler. Hemen huzura alınırlar. Hazırolda beklerler.. Komutan oturmalarını söyler, ardından askerin bu gibi yerlerde içki içmesinin uygun olmadığını anlatır ve "Ben edebiyatçıları, şairleri çok severim, edebiyatçı olmak istemiştim" diyerek sözlerini bağlar.. İkisinin de morali düzelir hemen. O cesaretle bir süre konuşurlar. Ayrılacakları sırada komutan, "Siz şimdi izni düşünüyorsunuz, ama Genelkurmay Başkanlığı izinleri kaldırdı. Yalnız bu hafta mühimmat almak üzere Ankara'ya iki kamyon göndereceğiz. İsterseniz sizi görevlendiririm" der..
Tabii, hemen kabul ederler Ankara'ya giderler ; dönüşte de komutana André Gide'in bir kitabını getirirler. 

    

Fahir Aksoy, bir gün de Orhan Veli ile bir köy düğününe gider. Orhan Veli deveye, Fahir Aksoy eşeğe binmiştir. O sırada Orhan Veli, küçük bir adaya balıkçı müfrezesi komutanı olarak gönderilmiştir. 
Aksoy, bir pazar günü de Orhan Veli'yi ziyarete gider. Anılarını yazdığı "Yaşam Defterim"de o günü şöyle yâd edecektir :
"Bütün yaşamım boyunca, bu kadar bol ve çeşitli balıkla rakı içmemiştim. Böylesini padişahlar da yememiştir."

Orhan Veli, "Bir Roman Kahramanı" şiirini bu adada yazacak ve "Ülkü" dergisinin 1 Mayıs 1945 tarihli sayısında yayımlayacaktır :

"Çadırımın üstüne yağmur yağıyor,
Saros Körfezi'nden rüzgâr esiyordu.
Ve ben, bir roman kahramanı,
Ot yatağın içinde,
İkinci Dünya Harbi'nde,
Başucumda zeytinyağı yakarak
Mevzuumu yaşamaya çalışıyordum ;
Bir şehirde başlayıp
Kim bilir nerde,
Kim bilir ne gün bitecek mevzuumu."



1950'li yılların sonu, "Yaprak" dergisinin çıkmaya başladığı günler. 
Ankara'da Yeni Hayat Lokantası'nda, müdavimlerinin deyişiyle "Kürdün Meyhanesi"nde, Fahir Aksoy ve Orhan Veli demlenmektedirler..
Masada leblebi, bayırturbu ve sirkeye kesmiş şaraptan başka bir şey yoktur. Tabii hesabı ödeyecek para da !..
Bir ara masalarına tanımadıkları tanımadıkları biri yanaşır. Önce polis olduğunu sanırlar. Adam kendisini tanıtır :
"Ben Doğulu bir şairim. Sizi şiirlerinizden tanırım. Demin oturduğum masada adınız geçti. İzninizle birkaç dakika konuşabilir miyiz ?"

Orhan Veli'den "olur"u alan Doğulu şair, hemen masayı arnavutciğeri, şişkebabı, piyaz, koç yumurtasıyla donatır. Şarap kadehleri ardı ardına yuvarlanır. Bu arada şairin çenesinin ayarı da kaçmıştır
"Orhan Bey, kusuruma bakmayın, sen ve arkadaşların o güzelim Türk şiirini mahvettiniz. Bu kof ününüz fazla sürmeyecektir. Ben ölçülü, aruzlu şiiri çok iyi bilirim. Siz ise bilmediğiniz için böyle tuhaflıklar yapmaktasınız.."

Fahir Aksoy, şairi tutup meyhaneden atmak için sabırsızlanmaktadır. Orhan Veli oldukça sakindir. Şair sürdürür :
"Şimdi aruzla yazdığım bir şiirimi okusam ölçüsünü bulamazsınız. Okuyorum, bulun bakalım, hodri meydan !.."
Şair, şiirini okur. Çevre masalar da kulak kesilmiştir.
Orhan Veli, istifini bozmadan, "Şiirinizin 4,9,17,23 ve 30'uncu dizelerinde ölçü kusuru var beyefendi" deyiverir.
Şair çılgına dönmüştür :
"Orhan Bey, sen daha şiirin ölçüsünü söylemedin. Söyle bakalım ölçüsünü ?"
Orhan Veli, "Biliyorum beyefendi" diyecek olur. Şair ısrar etmektedir. Orhan Veli açıklar :
"Peki efendim, söyleyeyim. Kullandığınız ölçü 'failatün / failatün / failün'dür. Yalnız dediğim gibi şiirinizde beş kusur var.."

Sonrasında Doğulu şair, "Ben bir şey bilmiyormuşum" deyip duracak ve masanın bütün hesabını da ödeyecektir..




REFİK DURBAŞ'ın "Şiirin Gizli Tarihi" adlı kitabından derlenmiştir.. 



  

Hiç yorum yok:

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK