Sayfalar

841 ) İKİ BİN YILLIK BİR "VASİYETNAME" !...

İlgili resim     cicero yükümlülükler üzerine ile ilgili görsel sonucu

"Yükümlülükler Üzerine", Marcus Tullius Cicero'nun  MS 44 yılının sonbaharında, aynı zamanda yaşamının sonbaharını geçirdiği Puteoli'de yazdığı politik ve ahlaki bir vasiyetnamedir..
Bireyin devletle olan ilişkisi hakkındaki bu incelemenin bir vasiyetname olduğunu gösteren şey, görevinden ayrılmış ve tüm kamusal ihtiraslarından vazgeçmiş bu adamın kitabın girişindeki hitap biçiminde kullandığı son ve kesin sözleridir. "Yükümlülükler üzerine", oğluna hitaben yazılmıştır ; Cicero, devlet yaşamından lakaytlığı yüzünden ayrılmadığını, aksine özgür bir düşünür ve Romalı bir cumhuriyetçi olarak diktatör bir yönetime hizmet etmeyi onuruna ve kişiliğine yakıştıramadığını öz evladına açıkça itiraf etmektedir :
"Devlet benim seçtiğim adamlar tarafından yönetildiği sürece, tüm gücümü ve fikirlerimi devlet hizmetine sundum. Ancak her şey dominatio unius'a (Tek kişinin egemenliği altına) girdiğinden beri kamu hizmetinde bulunma ve otorite kullanma ortamı kalmadı.."
Senato lağvedildikten ve mahkemeler kapandıktan sonra kendisine birazcık bir saygısı olan birinin Senato'da ya da Forum'da ne işi olurdu ?..

İlgili resim

Marcus Tullius Cicero'nun, bireyin devletle olan ilişkisi hakkında oğluna sunduğu düşüncelerinin çoğu yeni ve özgün değildi. Bunlar Cicero'nun okuyup edindiği fikirlerin başka bir yerlerden aktardığı fikirlerle birleşimiydi ; zira bir diyalektikçi 60 yaşında da olsa birdenbire bir şaire ve doğuştan yaratıcı bir derlemeciye dönüşemez. Fakat Cicero'nun görüşleri, matem ve öfkeye yapılan vurgu sayesinde bu defa yeni ve etkileyici bir anlatım biçimi kazanmıştır...
Adalet ve yasa, devletin en sağlam direği olmalıdır. Güç ve buna bağlı olarak devlet hukuku, demagogların eline değil, kalbi temiz dürüst insanların eline geçmelidir. Hiç kimse kendi kişisel isteklerini ve bununla birlikte keyfî davranışlarını halka zorla kabul ettirmeye çalışmamalıdır. Halkın sevk ve idaresini elinden almaya kalkışan bu hırslı kişilere itaat etmemek bir görevdir. 
Cicero zorbalığın her türlü hak ve hukuka tecavüz ettiğini ileri sürer. Bir devletteki gerçek uyum ancak bireyin üstlendiği kamu görevinden kişisel çıkar sağlamak yerine kendi çıkarını toplumun çıkarının gerisinde tuttuğu zaman oluşabilir. Zenginlik, lükse ve israfa kaçmayıp iyi idare edilerek düşünsel ve sanatsal kültüre dönüşse, soylular kibirlerinden vazgeçse ve halk da demagoglardan rüşvet almak ve devleti bir partiye satmak yerine kendi doğal haklarını talep etse, devlet sağlığına ancak o zaman kavuşabilir.. Tüm hümanistler gibi ortanın şakşakçılığını yapan Cicero zıt kutuplar arasında denge kurulmasını ister. Roma'nın Sulla'lara ve Caesar'lara ihtiyacı yoktur ; diktatörlük tehlikelidir ve aynı şekilde devrim de öyle..
Cicero'nun söylediklerinin pek çoğunu Platon'un devlet anlayışında görmek mümkündür, aynı şekilde bunlar Jean-Jacques Rousseau'nun ve tüm idealist hayalperestlerin yapıtlarında da okunabilir. Ancak Cicero'nun yazdığı bu vasiyetnameyi, yaşadığı çağın üstüne çıkaran şey, Hristiyanlığa geçişten yarım yüzyıl önce kendinden ilk kez söz ettiren o yeni duyguydu : İnsanlık duygusu. En acımasız zulümlerin yapıldığı bir dönemde, hatta Caesar'ın bir şehri ele geçirdiğinde derhal iki bin esirin ellerini bileklerinden kestirtmesi, işkenceler ve gladyatör karşılaşmaları, çarmıha germeler ve yapılan katliamlar her gün yaşanan sıradan olaylar olarak görülürken, bunlara karşı gelen ve gücün kötüye kullanılmasını protesto eden tek kişi Cicero olmuştur. Peş peşe zafer kazanılması ve bunların sağlıksız askeri zaferler olması nedeniyle Roma'nın çöküşünü peygamberlere özgü bir bakışla önceden görür : "Roma, Sulla'yla salt ganimet uğruna savaşa giriştiğinden beri, imparatorluktaki adalet anlayışı tamamen yok olmuştur. Ve bir halk başka bir halkın özgürlüğünü zorbalıkla elinden alırken, gizemli bir öç alma duygusuyla hareket ettiği için kendi yalnızlığının büyüleyici gücünü kaybeder.."

İlgili resim

Çok uzun bir süre hatip, avukat ve siyaset adamı olarak görev yapan, para ve şöhret uğruna her türlü iyi ya da kötü işi aynı kararlılıkla ve yüreklilikle  yerine getiren, kendisine zenginlik, kamu saygınlığı ve halk sevgisi kazandıracak her türlü devlet görevini almak için büyük çaba gösteren bu adam, bu çıplak gerçeği ancak yaşamının sonbaharında görebilmiştir...
Hep bir hümanist olan Cicero, ölümünden çok kısa bir süre önce insanlığın ilk avukatı olmuştur..

İlgili resim

Hiç yorum yok:

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK