Sayfalar

465 ) ÇANAKKALE ZAFERİNDE GÖZDEN KAÇAN BAZI AYRINTILAR...



  

Fransız savaş gemisi "Suffren"in (yukarıda) kaptan köşkünde Amiral Guépratte (yukarıda solda), gözünü Çanakkale sırtlarındaki siperlerden ayırmadan emir subayına seslenir : "Bana yüzbaşıyı çağırın.."

Çağın en modern silahları ve makineleriyle donatılmış gemideki askerler güverteden saydıkları, üstlerine dönük 2.000 civarında top namlusunun yarısından fazlasının soba borusu olduğunu bilemezler tabii !..  Yine de Çanakkale Boğazı'nı geçeceklerine emindirler.. 
Amiral, arkasındaki topuk selamının sesiyle döner.. Çağırdığı yüzbaşıya şöyle bir bakar ve yüzünü tekrar Çanakkale sırtlarına çevirirken, ona boğazın mayınlardan temizlenmesi görevini verir.. 
   Nusrat (aşağıda solda) mayın gemisinin yerine getirdiği görev, tarihin en büyük başarılarından biridir. Ancak, 18 Mart günü, boğazı geçmek için hareket eden işgal gemileri, denizcilik tarihinin hepsi de birbirinden zeki onlarca amiralin komutasında, nasıl oldu da göz göre göre mayınların üstüne gittiler ?..
Sunay Akın, "Geyikli Park" adlı son kitabında bu soruyu sorduktan sonra ; gözlerden kaçmış bir ayrıntıyı anlatıyor..

   

   Birinci Dünya Savaşı'nın Çanakkale Boğazı'na dayanacağı anlaşıldığı zaman, bir Türk gemisi Edremit'e gönderilir. Görevi denize düşen bir uçak enkazını çıkartmaktır.. Enkaz, İstanbul'dan Kahire'ye gitmek için havalanan, fakat Edremit'e düşen ve büyük şans eseri içinden sağ çıkmayı başaran Salim Bey'in uçağına aittir.. Adı da 1890'de batan bir geminin adı ile aynıdır :Ertuğrul !.. (yukarıda sağda)  
   Harbiye Nezareti, keşif uçaklarının önemini bildiğinden, onarılması için bu uçağın enkazının bir an önce İstanbul'a getirilmesini emreder. 
   Bu arada, Üsteğmen Cemal Bey, İstanbul Yeşilköy'de bir eğitim uçuşundan döndüğünde, Harbiye Nazırı Enver Paşa tarafından çağrıldığını öğrenir ve koşarak yanına gider. Paşa, kendisini bir yabancı subayla beklemektedir. Eliyle yanındaki subayı işaret ederek konuşur : "Bu genç, müttefikimiz Almanya'nın en iyi savaş pilotu Dr. von Baumers'tir. Bize geldi. Hemen Çanakkale'ye gideceksiniz. Sen rasıt (gözlemci) olarak vazife göreceksiniz.."
   Cemal Bey rasıt değil, pilot olduğunu, Alman pilota rasıt arkadaşlarından birinin eşlik etmesi durumunda daha faydalı olunacağını söyleyince, Enver Paşa son noktayı koyar : "Alman havacı senin uçuşunu beğendi, beraber uçmak istiyor.."  

Uçak İstanbul'da onarılır ve sökülerek tekrar bir gemiye yüklenir, Çanakkale'ye gönderilir. Bu gemide Cemal Bey'den başka Alman pilot, tercüman Musevi Blum, uçağın söküm ve montajını yapan Ermeni vatandaş Vahran Efendi de vardır. Arkadaşları onu Mehmet diye çağırmaktadırlar.. Çanakkale'de Alman pilot piyanosu bile olan bir eve yerleştirilirken, ekibin geri kalanları çadırda kalırlar..


Uçağın montajı ve deneme uçuşları sırasında Alman pilot von Beumer ortalarda görünmez ; daha sonra da ortalardan kaybolur !..
Bir gün, İstanbul'dan Alman'ın tutuklanması için bir emir gelince işin aslı anlaşılır. Kendisini von Beumer olarak tanıtan kişi, onun evraklarını çalan şoförüdür !..
  

Yanda ve üstte fotoğrafları görülen, yazıya konu olan uçak ile ilgili biraz bilgi verelim..
25 Temmuz 1909'da Louis Bleriot kendi uçağı olan Bleriot-XI ile Manş uçuşunu gerçekleştirince dikkatleri üstünde toplamıştır. Önce Fransa ve İtalya silahlı kuvvetlerinde, 1912 yılında da Britanya ve Osmanlı İmparatorluklarında kullanılmaya başlanmıştır.. "Ertuğrul" uçağı gibi iki kişilik Bleriot-XI-2 tipinden üç adet alınmıştır..
   Çanakkale'de hastane çadırının yanındaki bir çadırda monte edilir uçak ve Piliot Cemal Efendi, 3 Mart 1915 günü sabahı boğazın suları üstünde bir keşif uçuşuna çıkar.. Bu, aynı zamanda, tarihi bir uçuştur. Çünkü Üsteğmen Cemal boğazı dikkatle taradığında, Türk mayın hatlarından bir iz bulamaz !.. Düşmanın, kısa bir süre önce Nusrat gemisinin döşediği mayınları temizlediği ortaya çıkar.. Bu olay, aynı zamanda, düşmanın Boğaz'ı geçme niyetini de açıkça ortaya çıkartmıştır..
   8 Mart gecesi, İngiliz karakol gemisinin kötü hava şartları nedeniyle yerini terk etmesini fırsat bilen Nusrat, aynı yere 20 mayın daha döşer.. 


Solda "Bouvet", sağda "Suffren".. Çanakkale Muharebelerinde.. Bouvet batmıştır..

   Fransız Amiral Guépratte, yüzbaşının imzaladığı, sudaki mayınların temizlendiğini belirten rapora güvenerek, 18 Mart günü, İşgal güçleri donanmasının en önünde bulunan gemisi Suffren'in Çanakkale Boğazı'na girmesi emrini verir..
   Aynı günün akşamı ise, Suffren'in toplantı salonunda bir savaş mahkemesi kurulmuştur. Bu mahkeme yüzbaşıyı yargılar. Oysa Amiral yüzbaşıya boğazı mayınlardan görevini verirken, İstanbul'a vardıklarında binbaşı rütbesine terfi edeceğini de müjdelemiştir. Dahası, nişanlısını Fransa'dan getirtecek ve başarısının en büyük mükafatı olarak İstanbul'da yüzbaşıya bir de düğün yapacaktır !..
   Tüm bu vaatler, 18 Mart günü, bazı işgal gemileriyle birlikte Çanakkale Boğazı'nın dibini boylarken, mahkeme de kararını açıklar : "Yüzbaşının, Suffren amiral gemisinin grandi direğine asılarak idamına oy birliğiyle karar verilmiştir"        Ertesi sabah Amiral Guépratte, öz oğlu Yüzbaşı Guépratte'yi gemisinin direğine astırır !.. 
   Uzun yıllar sonra, Paris'teki "Hainler Mezarlığı"nda bir kabir açılır. Askeri Mahkeme yüzbaşının Çanakkale'de görevini yaptığına, suçsuz olduğuna ve Hainler Mezarlığı'ndan alınarak Savaş Anıtı'na törenle defnedilmesine karar vermiştir !..          Fransız bayrağı ve bir kahramanlık madalyasıyla birlikte !...
               

                                 
      



Hiç yorum yok:

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK