Sayfalar

534 ) ALMAN - OSMANLI İLİŞKİSİNE DAİR İLGİNÇ NOTLAR...

   

Konstantinopolis / Bizans'ın fethi ile daha ciddi bir boyut alan Müslüman ve Osmanlı-Türk gücünün varlığı Hristiyan Batı dünyasının genel olarak bilincine yerleşti. 1529 yılında, Kanuni Sultan Süleyman'ın komutasındaki ilk Viyana kuşatması da bu kanaati destekledi.. 
1683-1699 arasındaki Büyük Türk Savaşları diye adlandırılan mücadele sırasında, Berlin tarafındaki Habsburgların Brandenburg Birlikleri, öncelikle Osmanlı'nın elinde olan bölgelerde bazı savaş esirleri edinmiştir. Sonraları Prusya Kraliçesi Sophie Charlotte'un sarayında (üstte) hizmet veren Hasan ve Ali bu esirlerden ünlü olanlarıdır..
Osmanlı Sultanı II. Mustafa, ilk resmi diplomatik misyon görevlisi Mektupçu Azmi Said Efendi'yi I. Friedrich'in tahta çıkışını tebrik etmek için Berlin'e gönderdiğinde ; Brandenburg-Prusya güçleri Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'nun üstünde egemenlik iddiasıyla çekişme içindeydiler.
Prinz Eugen komutasındaki Avusturya birliklerinin, bu savaşta hayatını kaybedecek olan Sadrazam Nişancı Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı birliklerini yenilgiye uğratması sonrasında Prusya Kralı I. Freidrich Wilhelm  ilk defa iki güç arasında bakanlık düzeyinde gizli diplomatik ilişkilerin başlatılmasını sağladı. Hristiyan Avrupa'da hala Konstantinopolis olarak adlandırılan İstanbul'dan Sultan III. Ahmed'in hediyesi olarak Prusya Kralı I. Friedrich Wilhelm'e (altta solda) gönderilen soylu bir at Berlin'de hayranlık uyandırdı.
Yine aynı dönemlerde Kurland Dükü'nün elindeki savaş esiri Türklerden yirmisini serbest bırakmasının akabinde, Prusya Kralı I. Friedrich Wilhelm Prusya ordusu için savaşmak üzere bu en seçkin askerlerden oluşan bir birlik kurdu ve bu Türkler için Potsdam Garnizonu'nda bir mescit düzenlendi. 
I. Wilhelm otoritesi altındaki uyruklarının doğru şekilde ibadet edebilmelerine önem vermesine rağmen, haftalık dinlenme ve ibadet gününü Cuma gününden Pazar gününe çekmiştir. Kralın önemli kararnamelerinden biri de Alman toprakları üzerinde ilk İslami cemaatin kuruluşuyla ilgili ön koşulları belirten kararnamesidir..

    

Prusya'nın yükselişi ve bunun doğurduğu Habsburg hanedanlığı ile rekabet ortamı II. Friedrich'i (1740-1786) (üstte sağda) o zamana kadar çok dikkate alınmamış güney doğudaki bu süper devlete (Osmanlı) daha çok önem vermeye sürükledi. Zaten tahta çıkışından çok kısa bir süre sonra da Osmanlı Padişahı I. Mahmud ile diplomatik ilişkileri yeniden başlattı. Silezya'nın Prusya tarafından ilhakı sonrası, II. Friedrich Yedi Yıl Savaşları (1730-1754) için bir Prusya-Osmanlı ittifakı kurarak Rusya ve Avusturya-Macaristan'a karşı bir güney cephesi oluşturmak istedı. 
1755 yılında İstanbul'a tayin edilen ilk Alman Elçisi Rexin, III. Mustafa'nın tahtta olduğu 1757-1774 döneminde, savunma ittifakının yerine iki devlet arasında bir Dostluk ve Ticaret Antlaşması (1761) için çaba harcamıştır. İlber Ortaylı, "Osmanlı Diplomasisi ve Dışişleri Örgütü" adlı kitabında ; bu erken dönemde Osmanlı ile imzalanan antlaşmaların, "Sultanın nezaketi ile tanıdığı imtiyazlara" dayanan türde antlaşmalar olduğunu yazar. 



Osmanlı Sultanı, 1763 yılında Ahmed Resmi Efendi'yi, kaybı büyük olabilecek bir Rus savaşını (olası bir Prusya-Rusya yakınlaşmasından çekinerek) dengelemek üzere, kurulacak bir askeri ittifak müzakereleri için Berlin'e yolladığında (yukarıdaki resim), böyle bir ittifak için çok istekli davranmayan bu sefer II. Friedrich oldu. Şatafatlı bir maiyet ile Osmanlı'nın tarihteki ilk Prusya Elçisi olarak Berlin'e gelen Ahmed Resmi Efendi, beş buçuk ay sonra bir şey elde edemeden geri döndü. Askeri bir ittifak hedefine ise iki ülkenin taht sahiplerinin ardılları olan Sultan III. Selim (1789-1807) ve Kral II. Friedrich Wilhelm (1786-1797) yaklaşacak, 1790 yılında, Osmanlı-Prusya Saldırı ve Savunma İttifakı üzerinde sözleşecek, nitekim Friedrich von Diez ittifak içindeki kesin görev paylaşımı üstünde görüşmek üzere İstanbul'a gönderilecektir. Buna karşılık 1791 yılında Osmanlı'nın ikinci Berlin Elçisi Ahmed Azmi Efendi Berlin'e vardı. Ahmed Azmi Efendi'yi ise, göreve geldiği tarihi izleyen yıllarda Berlin'de vefat eden Giritli Ali Aziz Efendi izlemiştir. Ve de onun ölümü üzerine Prusya Devleti tarafından ortaya koyulan davranış Türk-Alman ilişkileri içinde bir dönüm noktası oluşturmuştur.. 
III. Friedrich Wilhelm'in emriyle düzenlenen, farklı diplomatik temsilcilerin de katıldığı cenaze töreninde İslami kurallara uyulduktan sonra Giritli Ali Aziz Efendi'nin naaşı Prusya Krallığının Berlin Tempelhof arazisinde tahsis ettiği bir Müslüman mezarlığına defnedildi. Merhuma karşı son görevin yerine getirildiği defin töreni ve alışılmamış egzotik kıyafetler içindeki tören kafilesi, saygının İslami bir ifadesini Berlin halkına ilk kez tasvir etmiştir. 
Ali Aziz Efendi'den sonra yine bir başka Osmanlı diplomatik temsilcisi olan Mehmed Esad Efendi 1804'deki ölümünün ardından Ali Aziz Efendi'nin yanına defnedilmiş, ancak bu iki elçinin yattığı mezarlık bir süre sonra unutulmuş ve kaybolmuştur. 



1836 yılında yeniden keşfedilen mezarlığa büyükelçileri şereflendirecek bir taş anıt ilave edilmiş ve sonraki üç Osmanlı diplomatik heyeti üyesi de vefatlarının ardından yine bu mezarlığa defnedilmişlerdir. 1866 yılında bu arazide yapılmasına karar verilen yeni kışla binası inşası nedeniyle, naaşlar Sultanın da rızası alınarak garnizon mezarlığının yanında bulunan ve bugün Nekölln sınırları içindeki Columbiadamm Mezarlığı'na (yukarıdaki fotoğraf) nakledildiler. 
Bu mezarlıkta naaşların nakillerinden önce Özgürlük Savaşı'nda (1812-1815) hayatlarını kaybeden Müslümanlar yatmaktaydı. Osmanlıca bir yazıtın bulunduğu görkemli bir girişten kolayca ulaşılabilen çitlerle çevrili bu arazide, bugün üstünde buraya nakledilen beş kişinin adlarının yazdığı ve hilal motifleriyle taçlandırılmış bir sütun da bulunmaktadır. Naaşların nakilleri ile Türk Mezarlığı olarak tanına bu yer, aynı zamanda Alman topraklarındaki ilk Müslüman mezarlığıdır..  
1960'lı yıllara kadar farklı kökenlerden insanların gömüldüğü mezarlığın Osmanlı İmparatorluğu'ndaki mülkiyeti sonradan Türkiye Cumhuriyeti'ne geçmiştir...

Hiç yorum yok:

Hürriyet

KAYNAK OLARAK KULLANDIĞIM KİTAPLAR..
-------------------------------------------------------
1.DEVLET-İ ALİYYE.I...HALİL İNALCIK 2.OSMANLILAR..HALİL İNALCIK
3.İMP.'UN EN UZUN YÜZYILI..İLBER ORTAYLI
4.SON İMP. OSMANLI..İLBER ORTAYLI
5.TARİHİN IŞIĞINDA..İLBER ORTAYLI
6.OSM. TOPLUMUNDA AİLE..İLBER ORTAYLI
7.OSM.'YI YENİDEN KEŞFETMEK..İ.ORTAYLI
8.BATILILAŞMA YOLUNDA..İLBER ORTAYLI
9.OSMANLI TARİHİ..A.DE LAMARTINE
10.OSMANLI..CAROLİNE FİNKEL
11.OSM.İMP.TARİHİ..NICOLEA JORGA
12,BÜYÜK TÜRK..NICOLEA JORGA
13.YENİLMEZ TÜRK...NICOLEA JORGA
14.TÜRKİYE TARİHİ..ED.SİNA AKŞİN
15.OSM.DÜNYASI VE İNSANLARI..GÜLGÜN ÜÇEL
16.OSMANLI ORDUSU..GÜLGÜN ÜÇEL-AYBET
17,BU MÜLKÜN SULTANLARI..NECDET SAKAOĞLU 18.YENİÇERİLER..REŞAT EKREM KOÇU
19.SON PADİŞAH..YILMAZ ÇETİNER
20.SORULARLA OSM. ..ERHAN AFYONCU
21. SOKOLLU ...RADOVAN SAMARCIC
22. OSM.İMP.TARİHİ...A.CEVDET PAŞA
23. OSM.GERÇEĞİ..ERDOĞAN AYDIN
24. FATİH VE FETİH..ERDOĞAN AYDIN
25.KADINLAR SALTANATI..A.REFİK ALTINAY
26.DOĞU'YA BAKIŞ..GERALD MACLEAN
27.AT SIRTINDA ANADOLU..FREDERIC BURNABY
28.ABDÜLMECİD..HIFZI TOPUZ
29.ŞAH SULTAN ..İSKENDER PALA
30.FLORANSA BÜYÜCÜSÜ..S.RUSHDIE
31.TARİHİMİZLE YÜZLEŞMEK..EMRE KONGAR
32.PARİS'TE BİR OSM.SEFİRİ..ŞEVKET RADO
33.TARİHİN SAKLANAN YÜZÜ..ÇETİN ALTAN
34.OSM.İMP.'DA SON 300 YIL..ALAIN PALMER
35.KONSTANTİNİYYE..PHİLİP MANSELL
36.TÜRKİYE'NİN SİYASİ İNTİHARI..CENGİZ ÖZAKINCI
37.BU VATAN BÖYLE KURTULDU..EROL MÜTERCİMLER
38.16.YÜZYILDA İSTANBUL..METİN AND
39. ERKEN MODERN OSMANLILAR.. VIRGINIA H. AKSAN-DANIEL GOFFMAN
40."POPÜLER TARİH" VE "NTV TARİH " DERGİLERİ
41.İKİNCİ ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
42.HAYAT..AYŞE KULİN
43.DEVRİM VE DEMOKRASİ..NUMAN ESİN
44.BİR NUMARALI TANIK..KURTUL ALTUĞ
45.İHTİLALİN MANTIĞI..Ş.S.AYDEMİR
46.KUTSAL İSYAN...HASAN İZZETTİN DİNAMO
47.KUTSAL BARIŞ...HASAN İZZETTİN DİNAMO
48.ÇÖL KRALİÇESİ...JANET WALLACH
49.YÖNETMENLER,FİLMLER,ÜLKELER..A.DORSAY
50.AY HIRSIZI...SUNAY AKIN
51.ONLAR HEP ORADAYDI...SUNAY AKIN
52.KULE CANBAZI...SUNAY AKIN
53.LÜZUMSUZ BİLGİLER ANSİKLOPEDİSİ..TAMER KORUGAN
54.PRENS..NİCCOLO MACHİAVELLİ
55.İSTANBUL'DA BİR ZÜRAFA..SUNAY AKIN
56.KIZ KULESİNDEKİ KIZILDERİLİ..S.AKIN
57.AH BEYOĞLU,VAH BEYOĞLU..SALAH BİRSEL
58.İSTANBUL-PARİS..SALAH BİRSEL
59.YAVUZ'UN KÜPESİ..ERHAN AFYONCU
60.OSMANLI PADİŞAHLARININ HAYAT HİKAYELERİ...YILMAZ ÖZTUNA
61.BİZİM DİPLOMATLAR..BİLAL N.ŞİMŞİR
62.KİM VAR İMİŞ BİZ BURADA YOĞ İKEN..CEMAL KAFADAR
63.RÜZGARIN GÖLGESİ..CARLOS RUIZ ZAFON
64.MELEĞİN OYUNU..CARLOS RUIZ ZAFON
65.ORTA DOĞU..TAYYAR ARI
66.ABD-ORTA DOĞU-TÜRKİYE..HALUK GERGER
67.ORTA DOĞU.. BERNARD LEWIS
68.ON BİR CUMHURBAŞKANI ON BİR ÖYKÜ.. CÜNEYT ARCAYÜREK
69.ÖFKELİ YILLAR...ALTAN ÖYMEN
70.ATATÜRK'TEN SONRA BUGÜNLERE NASIL GELDİK ?..CÜNEYT ARCAYÜREK
71.ÇANKAYA...CÜNEYT ARCAYÜREK
72.DEMOKRASİNİN İLK YILLARI..C.ARCAYÜREK
73.YENİ İKTİDAR,YENİ DÖNEM..C.ARCAYÜREK
74.BİR İKTİDAR,BİR İHTİLAL..C.ARCAYÜREK
75.NEREDEYSE BİR BALİNA..STEVE JONES
76.MOSSAD GİZLİ TARİHİ...GORDON THOMAS
77.BARIŞA SON VEREN BARIŞ...DAVID FROMKIN
78.SULARIN GETİRDİĞİ PADİŞAH..CAHİT ÜLKÜ
79.TANK SESİYLE UYANMAK..HASAN CEMAL
80.BİR MANİNİZ YOKSA.. ...AYFER TUNÇ
81.ALATURKAFRANKA..ERCAN ÇİTLİOĞLU
82.SUÇUMUZ MÜKEMMEL OLMAK..S.DUMAN
83.DARBE...STEPHEN KINZER
84.ÖZAL HİKAYESİ..HASAN CEMAL
85.TURGUT NEREDEN KOŞUYOR ? ..E.ÇÖLAŞAN
86.YEDİ TEPE ANADOLU...ALİ CANİP OLGUNLU
87."K", "DERBEDER BİR KAHİN"...CANSU YILMAZÇELİK
88.LATİFE HANIM...İPEK ÇALIŞLAR
89."K",YIKIK BİR SARAYDIR DÜNYA..PERİHAN ÖZCAN
90.BEYAZ PERDEDE KIRMIZI FİLMLER.. ATİLLA DORSAY
91.TEK ADAM..Ş.SÜREYYA AYDEMİR
92.DAHİLER VE AŞKLARI...ÖZCAN ERDOĞAN
93.HAYATIM KİTAP..YAŞAR AKSOY
94.BOĞAZİÇİ ŞINGIR MINGIR..SALAH BİRSEL
95.BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI...JOHN PERKİNS
96.CUMHURİYET TARİHİ YALANLARI 1. VE 2. CİLT...SİNAN MEYDAN
97. KOMPLO TEORİLERİ..EROL MÜTERCİMLER
98.ÖNCE KADINLAR VE ÇOCUKLAR..SUNAY AKIN
99.BİR ÇİFT AYAKKABI..SUNAY AKIN
100. BENİM CUMHURİYET'İM..EMİNE UŞAKLIGİL
101.DARAĞACINDA ÜÇ FİDAN..NİHAT BEHRAM
102.NEREYE..CAN DÜNDAR
103.İSTANBUL'DAN SAYFALAR..İLBER ORTAYLI
104.BİZİM İZMİRİMİZ..MELİH GÜRSOY
105.GİZLENEN TARİH..BRİAN HAUGHTON
106.BERGAMA DÜŞLERİMİN ŞEHRİ,İZMİR SEVDAM..SELAHATTİN TURAL
107.GÖLGEDEKİLER..CAN DÜNDAR
108.KIRMIZI BİSİKLET..CAN DÜNDAR
109.YAKAMDAKİ YÜZLER..CAN DÜNDAR
110.GEÇMİŞ AYRINTIDA SAKLIDIR..CEMİL KOÇAK